Skip to main content

Debat Investeringsagenda Belastingdienst

Ik hoorde de staatssecretaris net zeggen dat hij het onderzoek niet wil overdoen. We hebben echter eergisteren een hoorzitting met de onderzoekers gehad en daarin kwam duidelijk naar voren dat één zaak is blijven liggen, dat er één zaak is waar de onderzoekers de vinger niet achter kregen: de datum van 15 november 2015. De onderzoekers zeiden ons in die hoorzitting: het is voor ons volstrekt onduidelijk door wie en hoe het is gekomen dat de vertrekregeling op 15 november 2015 zo generiek en genereus is opengesteld voor iedereen, dus hoe dat tot stand is gekomen. Ik vraag de staatssecretaris om daar nader onderzoek naar te doen. Als hij dat niet toezegt, dan wil ik in een motie dat verzoek aan de Kamer voorleggen. Dat is wat de PVV betreft namelijk het moment geweest waarop de hele zaak is ontspoord. De Investeringsagenda, de vertrekregeling, is generiek en genereus opengesteld voor iedereen, met alle gevolgen van dien. De staatssecretaris zegt dat hij er niets van wist, maar de bonden hebben in december zelfs gewaarschuwd voor die openstelling, zoals we in de krant hebben kunnen lezen. Ze wezen erop dat het weleens grote gevolgen voor de Belastingdienst zou kunnen hebben. De commissie heeft het niet kunnen achterhalen. Wie zit er achter deze besluitvorming? Daarmee wilde ik aftrappen.

Ik kom nu nog even op de ZEMBLA-uitzending van gisteren. Ik neem aan dat ook de staatssecretaris is geschrokken van deze uitzending. Ik heb een paar vragen. Ik weet dat we er in een vervolgstadium nog over zullen debatteren, maar toch wil ik die paar vragen stellen. Wie is die Hans Blokpoel die in de uitzending naar voren kwam? Kennelijk is het een of andere lone wolf, een verdeel-en-heerspersoon. Heeft hij toevallig ook gebruikgemaakt van de vertrekregeling? Dat lijkt mij interessant om te weten. Hij is namelijk op 1 december als een haas in het donker ertussenuit gepiept.

Ook de schijn van belangenverstrengeling met Accenture kwam uit de uitzending naar voren, evenals de fraude met aanbestedingen, het overtreden van de Wet bescherming persoonsgegevens en het op bevel van de Tweede Kamer voorliegen over vermeende successen van de broedkamer. Ik ben me kapotgeschrokken. En het gebeurde allemaal onder de neus van deze staatssecretaris. Ik vraag hem hoe dat voelt.

Ik wil vandaag ook vooruitkijken. Mijn belangrijkste vraag vandaag is: is de continuïteit van de Belastingdienst in gevaar? Dat er in het verleden veel fouten zijn gemaakt, is bekend. En dat de vertrekregeling er nooit had moeten komen, wordt ook algemeen gedeeld. Dat er een gouden handdruk van 700 miljoen is uitgedeeld aan ambtenaren op leeftijd terwijl heel Nederland mag door buffelen tot 67 jaar, is natuurlijk niet uit te leggen. Dat de procedures niet zijn gevolgd en dat de Belastingdienst ongeautoriseerd 500 miljoen uitgaf aan een verkapte VUT-regeling, is pervers. Maar dat de staatssecretaris daar niets van wist, is de bloody limit. De staatssecretaris heeft hiervoor al een paar keer zijn excuses aangeboden. Hij is al ruiterlijk door het stof gegaan.

Ik maak me echter pas echt zorgen als ik de continuïteitsrapportage lees die we hebben gekregen. Er is leegloop bij de Belastingdienst. Is er nog wel voldoende controle op de belastingaangiftes? Is de continuïteit van de belastinginning niet in gevaar? En hoe zit het met de belastingmoraal? Ik lees zelfs artikelen waarin staat dat het interessant wordt om belastingen te gaan ontwijken als de dienst niet functioneert. Dat moeten we dus aanpakken, want als dat ontspoort, zijn we nog veel verder van huis. De eerste aanbeveling van de onderzoekscommissie is dan ook: het borgen van de continuïteit. Ik vroeg de onderzoekscommissie: hoe moet de staatssecretaris dat gaan doen? De commissie antwoordde: dat moet hij zelf weten, daar treden wij niet in. Ik wil dus graag weten hoe de staatssecretaris de continuïteit gaat borgen. Zoals ik het nu hoor, lijkt het erop dat de staatssecretaris, maar dat geldt ook voor minister Dijsselbloem, denkt er met een zak geld te zijn. Ik denk dat niet. De staatssecretaris stelt in zijn reactie dat de continuïteit geborgd is omdat er nu 140 mensen extra voor kritieke functies worden geworven. Maar liggen de 500 mensen die dit jaar voor die kritieke functies moeten worden geworven, voor het oprapen? Wie wil er bij de Belastingdienst werken? Er vertrekken 250 deurwaarders. Zitten die werkloos thuis? Er vertrekken 800 toezichthouders. Hebben die niets te doen? Er vertrekken ook 550 managers. Vorig jaar vertrokken er 2.322 medewerkers en dit jaar vertrekken er 1.000. Hoe ga je dat opvangen? Ik ga dan kijken op werken.belastingdienst.nl op de site van de Belastingdienst en klik op "Vacatures". Ik denk: nou, dan krijg ik daar 2.000 vacatures te zien. Maar er staan er vier. Vier vacatures! En de staatssecretaris denkt dit jaar 1.268 mensen te gaan werven. Het is nu 2 februari en er staan vier vacatures op de site. Ik maak me zorgen. Zijn die mensen er wel? Willen ze wel bij de Belastingdienst werken? Hoelang duurt het voordat die mensen zijn ingewerkt? Wat als het wervingsproces stagneert? Ontspoort dan de hele boel? Worden er straks voor weer vele miljoenen extra, weer overschrijdingen, externen ingehuurd? Worden straks weer oud-medewerkers voor veel geld als zzp'ers ingehuurd? Minister Dijsselbloem probeerde ons gerust te stellen door te zeggen dat er meer geld naar de fiscus kan en mag, maar het is volgens mij niet alleen een kwestie van geld.
Ik ga afronden. De PVV ziet het hele wervingsproces als een groot continuïteitsrisico door schaarste, imago, werkdruk en de kans op uitval. Kan de staatssecretaris de PVV geruststellen?

Tweede termijn

Ik vind het nog steeds, en velen met mij, wonderlijk dat de staatssecretaris zo luchtig doet over een verslag van de raad van bestuur van de Belastingdienst van 16 november. Hij weigert gewoon om dat te lezen. Ik begrijp dat niet, maar hij is als handreiking aan de Kamer wel bereid om letterlijk te citeren. Dat heeft hij net gedaan. Over de RVU-regeling heeft hij net letterlijk geciteerd. Ik krijg graag van hem letterlijke citaten van wat er in het verslag staat over de generieke openstelling van de vertrekregeling en van het feit dat die zeven jaar wordt opengesteld. Wij moeten hier kennelijk prijsschieten, een beetje hopen en gokken wat er in zou kunnen staan. Maar als wij dan beet hebben, wil de staatssecretaris daar wel iets over zeggen. Zo ver wil hij die doofpot wel openen. Ik wil op dat punt graag de letterlijke citaten. Ik zou eigenlijk de letterlijke citaten willen van het hele verslag, want dan hebben wij het verslag, maar dat is misschien te veel gevraagd.
Dat van die twee maanden, die periode van 15-11-2015 tot 15-1-2016, begrijp ik ook niet. De staatssecretaris verschuilt zich nog steeds en zegt dat hij niet wist van een generieke, genereuze vertrekregeling, terwijl dat op de website en in kranten stond en er met de bonden werd onderhandeld. Er waren genoeg signalen. De staatssecretaris begon over signalen. Hij zei dat hij die serieus zou nemen, maar het signaal van die vertrekregeling, waardoor de hele Investeringsagenda nu dreigt te ontsporen, heeft hij niet opgepikt. Dat vind ik nog steeds niet te begrijpen. Ik zou graag een nader onderzoek willen naar die periode, zoals ook de heer Omtzigt heeft geopperd. Hoe is het zo ver kunnen komen dat de Switchregeling opeens generiek werd opengesteld tot een royale VUT-regeling zonder dat de staatssecretaris dat wist?

Dan kijk ik nog even naar de toekomst. Over het borgen van de continuïteit maak ik mij grote zorgen. Ik zou dan ook op korte termijn een plan van aanpak willen voor de werving van 1.268 mensen. Ik maakte net geen grapje toen ik zei dat er maar vier vacatures op de website staan. Toen zei de staatssecretaris: ja, dan moet je doorklikken. Dat heb ik ook geprobeerd, maar het blijven er vier. 1.268 mensen werven van wie 500 op kritieke functies, betekent nogal wat voor de continuïteit. Als dat niet lukt, ontspoort straks de Belastingdienst, stapelen de problemen zich op en zijn wij nog verder van huis. Ik wil graag op korte termijn een plan van aanpak van de staatssecretaris waarin staat hoe hij ervoor gaat zorgen dat de belastinginning en het toezicht daarop gewoon doorgaan. De staatssecretaris heeft over niets meer gesproken dan een zak met geld, maar ik denk dat een zak met geld onvoldoende is om die continuïteit te borgen.