Skip to main content

Algemeen Overleg Raad Buitenlandse Zaken

Voorzitter,

Premier Maliki van Irak en Koning Hoessein van Jordanië hebben recent en ook met nadruk uitgesproken dat zij van oordeel zijn dat Assad nog lang niet verslagen is en dat dit nog jaren kan gaan duren. Dat beeld wordt natuurlijk nog eens onderstreept door het feit dat Rusland, ondanks alle druk en ondanks alle diplomatieke bewegingen die er zouden zijn, gewoon wapens blijft leveren. Er is volgens mij op dit moment geen enkele aanwijzing dat Rusland daar wellicht in de toekomst van af zou willen zien.

De minister heeft onlangs zijn mening kenbaar gemaakt dat de strijd in Syrië niet alleen maar een strijd tussen good en bad guys is, maar dat zich ook steeds meer een sektarische strijd ontwikkelt. Dat beeld heeft mijn fractie ook.

Ook het vrije Syrische leger martelt inmiddels. Het plundert kerken, het rekruteert openlijk kinderen en bevecht nu ook de Koerden in het noorden. Dat alles op een rij zettend, heb ik niet het beeld dat we nu alleen nog maar te maken hebben met de partij van Assad, islamitische extremisten die daartegenover staan en dan nog een soort tussengroep waarmee we misschien zouden moeten sympathiseren en die we misschien zouden moeten steunen. De situatie is veel en veel complexer.

Ik ben dan ook van mening dat er op dit moment eigenlijk geen goede uitweg lijkt uit die hele situatie in Syrië. Wat is de reactie van de minister daarop?

Ik haal aan dat ook Turkije nog steeds een bedenkelijke rol speelt in dat hele verhaal door de bewapening van mensen in Syrië op z'n minst oogluikend toe te staan. Wellicht werkt Turkije daar zelfs actief aan mee. Daar zijn ook aanwijzingen voor.

Wat mijn fractie betreft, lijkt het dan ook niet erg zinvol om op welke manier dan ook te gaan morrelen aan het bestaande wapenembargo. Er wordt wel gesproken over non-lethal defensive material, maar dat is eigenlijk een misleidende term. Ook materiaal als scherfvesten en nachtkijkers is niet bestemd voor bird-watchers. Dat is bestemd voor mensen die strijd leveren, die daar willen vechten. Als je dit soort materiaal gaat leveren aan mensen in Syrië, dan bevordert dat gewoon het voortduren van de strijd. Er moet ons alles aan gelegen zijn om ervoor te zorgen dat we daar niet aan bijdragen.

Ik vraag de minister derhalve expliciet om in de vergadering met zijn collega's daar dwars voor te gaan liggen en te bevorderen dat dat soort ontwikkelingen vanuit Europa nu juist niet plaatsvinden.

Dan is er nog de heer Brahimi. De heer Van Bommel vroeg al naar de mening van Brahimi over de gedachte om het wapenembargo wellicht gedeeltelijk op te heffen. Ik voeg daar nog de volgende vraag aan toe. Wat is eigenlijk de stand van zaken van het werk van Brahimi? Welke ideeën heeft de heer Brahimi nog om te komen tot een oplossing?

Voorzitter,

Er is tijdens dit algemeen overleg al eerder gezegd dat er sprake is van een patstelling in Syrië. Dat oordeel deel ik. Ik ben er niet voor om ernaar te streven om die patstelling te doorbreken door vooral één van die groepen nog te gaan bewapenen met wat voor materieel dan ook. Ik heb liever dat alle partijen constateren dat er sprake is van een patstelling en dat zij er op een andere manier, door onderhandelingen, moeten proberen uit te komen. Ik hoop dat de strijd daardoor snel ten einde komt.

Ik vervolg mijn betoog en kom te spreken over Irak, een buurland van Syrië. Irak lijkt op ontploffen te staan. Sinds de val van Saddam is het echt in een vicieuze geweldscirkel beland. Eerst was het een sjiitische meerderheid die zich miskend voelde en meer invloed wilde. Nu de sjiieten aan de macht zijn, worden de soennieten onderdrukt, althans zo ervaren ze dat zelf. Zij pikken dat ook niet meer en gaan en masse de straat op. De Iraakse vicepremier Al-Mutlaq zei vorige maand dat wat er de komende tijd in Irak kan gaan gebeuren, het gebeuren in Syrië op een picknick zal laten lijken. Hoe beoordeelt de minister deze analyse?

Bagdad heeft een grote troepenmacht gestuurd naar Kirkuk. Dat wordt gepresen-teerd als een reactie op de Koerdische oliedeals, maar die oliedeals die Iraaks Koerdistan sluit, zijn volgens mij niks nieuws onder de zon. Het lijkt dan ook eerder een afleidingsmanoeuvre van Maliki om de aandacht af te leiden van interne problemen in Irak.

In het noorden was het tot voor kort betrekkelijk rustig en leken minderheden betrekkelijk veilig te kunnen leven. In economisch opzicht gaat het noorden met sprongen vooruit. De PVV-fractie vindt het dan ook wenselijk dat het Westen diplomatieke druk op Bagdad uitoefent om te voorkomen dat die positieve ontwikkelingen in het noorden van Irak door Bagdad gesaboteerd worden.

Een volgend punt is Mali. Veel analisten zeggen dat een tweede Afghanistanoorlog op de loer ligt. Deelt de minister dat oordeel? Welke consequenties zal dat hebben voor het door de Fransen beoogde vertrek in april en voor de door de internationale gemeenschap toegezegde troepen?

Wij constateren dat het Malinese leger zich niet alleen schuldig maakt aan allerlei mensenrechtenschendingen, maar dat het ook met zichzelf in gevecht is geraakt. Ik concludeer dat het een soort houtje-touwtje-leger is. Is dat überhaupt wel geïnteresseerd in training door de VN of de Europese Unie? Of is het leger te druk met het vereffenen van oude rekeningen?

Ik dank de minister voor de toegezonden routekaart. Acht hij de geplande verkiezingsdatum realistisch, gelet op de voortdurende strijd en verdeeldheid binnen Mali en ook binnen het Malinese leger?

Voor zover mij bekend, heeft de Malinese regering ook nog steeds niet ingestemd met een VN-vredesmissie in het land. Waarom twijfelt de Malinese regering eigenlijk? Zij heeft immers zelf om hulp van de VN gevraagd. Wat mij betreft is het in Mali politiek gezien een instabiel zooitje. Desondanks heeft de EU gisteren toch weer besloten om de ontwikkelingshulp aan Mali te hervatten met 250 miljoen euro.
Terwijl Europese landen op dit moment moeite hebben om zichzelf te bedruipen, hangt de Europese Unie alweer de flappentapper uit! De PVV wil graag weten hoeveel van dat bedrag budgetsteun zal zijn. Behoudens noodhulp vinden wij dat Mali helemaal geen financiële steun verdient.

Ik wil nog iets zeggen over het EU-voorstel inzake de toepassing van de solidariteitsclausule. Mijn fractie kan zich goed vinden in de kritiek die het kabinet heeft op het EU-voorstel inzake toepassing van die solidariteits-clausule. Wij vinden dat lidstaten primair zelf verantwoordelijk zijn voor crisisbeheersing en civiele bescherming. Wij achten het totaal onverantwoord om in de toekomst te gaan vertrouwen op EU-dreigings- en risicoanalyses van onder andere terrorisme, terwijl de kwaliteit van dat soort analyses helemaal niet vaststaat. De PVV begrijpt echter niet dat de regering ondanks zulke forse kritiek op die EU-plannen toch tot een positief oordeel komt. Ik hoor daar graag een toelichting op.

Wat Egypte betreft, sluit ik me kortheidshalve aan bij de vragen en opmerkingen van de collega's Voordewind en Van Bommel over de conditionaliteit en de hulp aan dat land, juist gelet op de almaar verslechterende situatie.