Skip to main content

Plenair debat Goedkeuring Partnerschaps- en Samenwerkingsovereenkomst EU en Irak

Voorzitter, in 2004 besloot de Europese Unie om te streven naar een regulier samenwerkingsraamwerk met Irak. Zelfs als je het met de PVV niet eens bent dat de EU geen buitenlands beleid zou behoren te voeren, is het natuurlijk toch wel goed om eens te bezien hoe die partner waarmee je die overeenkomst wilt sluiten, Irak dus in dit geval, zich in die negen jaar nu eigenlijk heeft ontwikkeld.

Irak heeft, zoals dat heet, een regering van nationale eenheid. In die regering van nationale eenheid zouden de sjiitische meerderheid en de soennitische en de Koerdische minderheden zich adequaat vertegenwoordigd moeten weten.

Wij moeten echter constateren dat, ondanks alle miljarden aan steun die sinds 2003 naar Irak zijn gevloeid, er nog steeds geen stabiele staat is in Irak. Human Rights Watch typeert Irak als een gebroken rechtssysteem. Rechten van vrouwen, homo's, politieke dissidenten en journalisten worden met voeten getreden. Irak staat nummer vier op de wereldranglijst van christenvervolging van Open Doors. Irak heeft in 2003 de doodstraf afgeschaft, maar dat was van korte duur, want twee jaar later werd de doodstraf in dat land weer ingevoerd. Sindsdien zijn er 447 executies uitgevoerd. Volgens een recent rapport van Amnesty International, met als titel "Iraq, a decade of abuses" is foltering nog steeds schering en inslag. Foltering blijft in Irak ook onbestraft.

De rol van de islam is duidelijk. Soennieten en sjiieten zijn elkaars aartsvijanden, zeker ook in Irak. De regering van Irak heeft een veiligheidsapparaat van maar liefst 1,2 miljoen personen tot haar beschikking om de boel niet te laten exploderen. In Bagdad beheerst een zware militaire aanwezigheid het straatbeeld. Ondanks dat grote onderdrukkingsapparaat en ondanks al die mensenrechtenschendingen, gist het enorm in Irak. Geweld is er aan de orde van de dag. Nog steeds hebben in Irak niet de regering, maar vooral de verschillende stamverbanden en hun milities het in belangrijke mate voor het zeggen. Er is geen staat. Er zijn geen instellingen. Er is geen systeem dat de burgers beschermt. Irak lijkt te balanceren op de rand van een sektarische oorlog. Daarbij komt dat Irak lid is van de Organisatie van Islamitische Samenwerking. Deze organisatie beschouwt aanslagen op buitenlandse mogendheden, die nota bene in het kader van vredes- en wederopbouwmissies actief zijn, niet als terrorisme.

Als de Nederlandse regering en de Europese Unie de tijd nog niet rijp achten voor een vrijhandelsakkoord met Irak, omdat de vereiste bestuurlijke capaciteit en stabiliteit daar ontbreken, hoe komt de regering -- die zit hier nu in de persoon van de minister van Buitenlandse Zaken -- dan tot de conclusie dat Irak desondanks wel klaar is voor een Partnerschaps- en Samenwerkingsovereenkomst? Graag krijg ik een reactie van de minister
Ik rond af. Het is op zijn zachtst gezegd vreemd dat enige mate van stabiliteit in het land, Irak in dit geval, geen voorwaarde lijkt te zijn voor het aangaan van een dergelijke overeenkomst. Het is vreemd dat een land, waar men er ondanks verkregen steun in de afgelopen tien jaar zo'n puinhoop van heeft gemaakt als je nu in Irak waarneemt, nu zou moeten worden getrakteerd op de in de Partnerschaps- en samenwerkingsovereenkomst toegezegde financiƫle en technische bijstand, onder andere in de vorm van subsidies. Graag krijg ik ook hierop een reactie van de minister.