Debat over plannen om de mogelijkheden voor het PGB in te perken

Het PGB staat zo onderhand voor Persoonsgebonden Beproeving. Je zal er maar gebruik van maken en je leven niet op een andere wijze vorm kunnen geven dan met een pgb en dan tot 2020 in onzekerheid moeten zitten, omdat deze staatssecretaris een paar jaar geleden, terwijl alle seinen op rood stonden, solistisch besloot tot de invoering van het trekkingsrecht.

Ook rotzooien gemeentes aan dit prachtige instrument om eigen regie te voeren met extra voorwaarden en drempels. Ik vraag hier meer actie van de staatssecretaris dan alleen een onderzoekje uitzetten onder 10 van de 390 gemeenten en dan doen alsof er niets aan de hand is. Pgb’ers zitten in de knel en dat kan niet.

In het verantwoordingsonderzoek over het jaar 2014 sprak de Algemene Rekenkamer al over de niet-rechtmatigheid van de betalingen en dat het uitblijven van een structurele oplossing aangemerkt wordt als onvolkomenheid. Dit is een ernstige conclusie voor de staatssecretaris van alweer enkele jaren geleden, zij het niet dat er tot op de dag van vandaag geen werkend systeem is. Dat is er pas vanaf 2020 horen we nu, want VWS moet mogelijk nog een wetswijziging maken als het portaal door iemand anders dan de SVB beheerd gaat worden. Maar Van Rijn laat alles met het grootste gemak van zich afglijden.

De invoering van het trekkingsrecht was bedoeld om fraude tegen te gaan. Door de totale chaos die is ontstaan, is dat dus niet gebeurd. Een recente steekproef heeft aangetoond dat 61% van de declaraties niet-rechtmatig is. Niet-rechtmatig is geen fraude, maar het zet wel de deur open. Dit is de schuld van de overheid, de verantwoordelijke zit daar.

Het trekkingsrecht is een enorm krachtige fraudemagneet geworden. Niet alleen in heel 2017 nog, maar naar verluidt zelfs tot 2020. Vijf lange jaren van onvoldoende rechtmatigheid en voortdurende ellende met uitbetalingsproblemen. Fatsoenlijke Nederlanders zijn de dupe. Een betrouwbare overheid kan dit niet maken. Een staatssecretaris kan dit niet maken. Eerlijke mensen zijn de dupe. Als per 1 november aanstaande de ‘gewenningsperiode’ voor het onvolledig invullen van de declaraties afloopt, vindt betaling niet plaats. Maar de overheid heeft geen werkend systeem.

Waar hebben we dit toch eerder gezien? Oh ja, de Bulgarenfraude van voormalig staatssecretaris Weekers. Ook hier was een systeem dat met elastiekjes aan elkaar geknoopt was. Maar Weekers hield wel de eer aan zichzelf nadat 177.000 mensen eenmalig hun zo broodnodige toeslagen niet op tijd hadden gekregen.

Van Rijn was een gewaarschuwd mens, stelde daarom een stuurgroep in en negeerde dat hij door hen werd geïnformeerd over de ketenrisico’s. Bij zijn trekkingsrecht komen door ketenproblemen elke maand 12.500 andere zorgverleners in betalingsproblemen met hun huur, hypotheek en zelfs met het betalen van hun belasting aan de overheid, door schuld van de overheid. Ze kunnen zelfs een incassobureau op hun dak krijgen, door de overheid, terwijl de overheid juist de fouten maakt. En dat blijft voorlopig zo. En dat kan natuurlijk niet.

Deze staatssecretaris kreeg op het dossier van het trekkingsrecht al twee moties van wantrouwen aan zijn broek. Daarna bleef hij zelf supertevreden over een uitbetalingspercentage van 95% juiste declaraties binnen tien dagen. Dit is niet alleen een bananenrepublieknorm, maar het ging dus alleen om de juiste declaraties. 61% van de declaraties blijkt niet-rechtmatig.

Hoeveel kost het knip en plakwerk van dit trekkingsrechtdebacle ook al weer extra? 160 miljoen euro? Voor dat geld hadden we extra fraudeteams in kunnen zetten op het oude systeem, wat tot dan slechts een fraudecontrole van nog geen 1% van de dossiers kende. Een oesterdichte oplossing! Maar ja van de PVV.

De spanning is hoog, maar Van Rijn geniet alle steun. Een motie van wantrouwen hoeft hij van de ‘commissie van de kijvende wijven’ niet te verwachten. Nee, die zijn al bezig met de verkiezingen, met het volgende kabinet, met serieus genomen worden, met zelf regeren en met zelf staatssecretaris worden. Dus, Van Rijn kan z’n gang gaan. En de mensen die afhankelijk zijn van het systeem. Tja. Die kunnen wachten tot 2020