Skip to main content

Voorjaarsnota 2020

Dit zijn historische tijden. Ik dacht al veel meegemaakt te hebben.
Als kamerlid heb ik de financiële crisis in 2008 van dichtbij meegemaakt. Banken werden genationaliseerd, de huizenmarkt stortte in en de economie kromp met 5½ %.
Daarna kwam de Eurocrisis waarbij lidstaten als Griekenland met honderden miljarden werden gestut.
Maar wat we nu meemaken is ongekend. Klaas Knot vergeleek het met een meteorietinslag, die 1 keer in de 100 jaar plaatsvindt.
Corona legde in een paar maanden tijd de hele wereld plat.

Overheidsfinanciën
Het CPB verwacht dat dit jaar de economie met 6,4% krimpt en licht herstelt met een groei van 3,3% in 2021. Het IMF voorspelt een iets grotere krimp van 7,7%, maar ook een sneller herstel met 5% in 2021. Laten we hopen op wat minder krimp en een wat sneller herstel……., maar laten we vooral hopen op een snel vaccin en dat er geen 2e golf aankomt, want dan zijn we terug bij af!
Ook de overheidsfinanciën krijgen een optater. De staatsschuld is in 3 maanden tijd met 50 miljard opgelopen en de belastinginkomsten zijn volledig opgedroogd.
Het eerder verwachte overschot slaat om in een astronomisch tekort van € 68 miljard (8,7%), dit vanwege € 30 miljard minder inkomsten en € 38 miljard meer uitgaven vanwege alle Corona steunmaatregelen. De schuld loopt naar verwachting dit jaar op met bijna € 100 miljard tot € 491 miljard (van 47,6% -> 63,1% BBP).
Met een pallet van 91 specifieke Corona maatregelen (28 ISB’s), ter grootte van € 42 miljard, probeert het kabinet de schade te beperken. Het gaat van 25 miljard aan loonsubsidie voor 2 miljoen werknemers tot aan ruimhartige kredietgaranties voor het MKB.
Deze acties zijn te begrijpen. Je wilt tenslotte voorkomen dat bedrijven massaal op de fles gaan en miljoenen mensen hun baan verliezen, zoals we in Amerika hebben gezien.

Hoe nu verder…….
Maar de PVV maakt zich wel grote zorgen over de Toekomst.
Want ondanks dit megalomane ingrijpen, ziet deze er niet goed uit…..
Het Comité voor Ondernemerschap kondigde eergisteren een doemscenario aan van historische grote krimp en een golf van faillissementen. Ze stelden: “we hebben uitstel gekocht, geen afstel”. En zij zijn niet de enige!
Veel bedrijven hebben uitstel van betaling gekregen. Van de belastingen (31 miljard), van banken (3 miljard), en soms ook van huren of andere verplichtingen. Veel bedrijven hebben ook ter overbrugging extra krediet opgenomen (12 miljard).
En meer dan 30.000 consumenten (veelal zzp-ers) kregen een betaalpauze op de hypotheeklasten van hun bank.
Dat is natuurlijk allemaal mooi en geeft een beetje lucht, maar het moet uiteindelijk wel allemaal betaald worden. Het is Uitstel ; Geen afstel.
Mijn grootste zorg is daarom: Hoe en wanneer gaat men dat straks allemaal terugbetalen? Wat is de exit-strategie?
Zijn hierover afspraken gemaakt met de belastingdienst, de banken, verhuurders etc.
Als iedereen straks tegelijk de uitgestelde rekeningen komt innen, dan vallen alsnog bedrijven om en dat wilden we nu juist voorkomen.
Het uitstel mag geen uitstel van executie zijn, want dan is het allemaal voor niets geweest.
De voortekenen zijn echter slecht:
De NS schrapt 2300 banen ondanks de staatssteun van 1,5 miljard. Ook bij KLM zullen banen verloren gaan, ondanks de staatssteun van 3,2 mld.
1 op de 3 MKB bedrijven verwacht het niet te overleven als de crisis nog een tijd voortduurt. Vele ondernemers in de horeca, de reiswereld, de evenementenbranche staat het water tot aan de lippen.

Consumptie
Veel van deze ellende is het gevolg van het wegvallen van de consumptie. We beleefden in april de grootste krimp, ooit gemeten (17,4%).
Mensen zijn bang en onzeker over de toekomst, waardoor ook het consumentenvertrouwen kelderde naar een absoluut dieptepunt (-31).
De vraag is: Hoe gaat de minister de consumptie en daarmee de economie een boost geven. Wat is zijn herstelplan!
Het Verenigd Koninkrijk heeft het over bouwen, bouwen, bouwen en trekt er 6 miljard voor uit. Duitsland komt met een 'Konjunkturpaket' van 130 miljard.
Consumptie kan niet zonder koopkracht. CPB rekent met een koopkracht van 2,3% voor dit jaar. Hoe realistisch is dat. NiBud directeur, Arjan Vliegenthart, waarschuwt namelijk voor een “koopkrachtdrama”. De langverwachte koopkracht-plus die dit jaar eindelijk zou komen gaat voor grote groepen in rook op. Weer een valse belofte.
De koopkracht staat onder Rutte al 10 jaar op nul. Mensen hebben zich uit de naad gewerkt, maar zagen er niets van terug. Er wordt nu zelfs gesproken over loonoffers, uitstel van vakantiegeld en minder CAO-stijgingen. Dus dat schiet niet op.
Deze minister heeft afgelopen Mei een keiharde belofte gedaan aan de mensen in dit land. De rekening van de crisis mag deze keer niet neergelegd worden bij Jan Modaal. Onacceptabel noemde hij dat!
Dus minister: Hoe gaat u deze belofte waarmaken?, zeker nu ruim 100 gemeenten de noodklok hebben geluid en dreigen met belastingverhogingen, (ondanks de 566 mln aan Corona-steun die ze al gehad hebben ).
We zien bijvoorbeeld dat Duitsland de BTW fors heeft verlaagd (van 19% -> 16% en van 7% -> 5% btw) . Daarnaast krijgen gezinnen €300 per kind en een korting op de stroomrekening . Dit alles om de consumptie aan te jagen.
België heeft de BTW verlaagd voor de horeca.
Zelfs Premier Conte van Italië wil een Btw-verlaging, maar hij wacht nog even op het herstelfonds, dan mogen wij dat betalen……

Werkloosheid
Een ander punt van zorg is de werkloosheid. Ondanks alle maatregelen om banen te behouden, worden er toch massaontslagen verwacht. De werkloosheid gaat volgens het CPB verdubbelen in 2021, dat betekent 700.000 mensen zonder werk. Alle economen voorspellen dit. ….
En nu al zie je de eerste tekenen.
Er werken nu 200.000 mensen minder dan 3 maanden geleden. Vooral jongeren en flexwerkers werden naar huis gestuurd.
En dan hangen er nog 2 miljoen mensen aan het overheidsinfuus. Maar wat als deze regelingen stoppen? Hoe gaat de minister dan massaontslagen voorkomen………….

Banken
Opvallend is dat de banken slechts zeer mondjesmaat Coronakredieten met staatsgarantie afsluiten? Dit gaat niet goed !
De hele BMKB is een grote FLOP!
Van de 12 miljard aan kredieten, wordt slechts 1,2 miljard verstrekt met overheidsgarantie (bron: Corona monitor)? Slechts 1% van alle MKB bedrijven kreeg een Corona krediet (4.300 van de 400.000 bedrijven).
Relatief veel kredietaanvragen worden afgewezen (KKC-aanvragen 50% afgewezen).
Hier gaat iets goed mis!
De overheid staat voor miljarden garant, maar de banken wijzen alsnog de ene na de andere aanvraag af. Ze willen er niet aan.
Het kan toch niet zo zijn dat er straks bedrijven omvallen, omdat ze niet in aanmerking kwamen voor een overbruggingskrediet…….
Ik vraag deze minister meer regie te nemen op de kredietverlening van banken in het kader van de Corona crisis………
Desnoods geven we leningen uit met 100% staatsgarantie (net als in Duitsland en Zwitserland) via de VOLKSBANK.
Ook wil ik dat vanaf nu elke afwijzing wordt geregistreerd en dat afgewezen ondernemers ergens terecht kunnen voor een second opinion!

Motie
De Kamer gehoord de beraadslaging,
overwegende dat de krimp van de economie vooral veroorzaakt is door het inzakken van de consumptie (vraag-uitval);
verzoekt de regering met een plan te komen om de consumptie en daarmee de economie op korte termijn een boost te geven,
en gaat over tot de orde van de dag.

Motie
De Kamer gehoord de beraadslaging,
overwegende dat ondanks alle overheidsgaranties nog steeds veel kredietaanvragen worden afgewezen;
verzoekt de regering om in gesprek te gaan met de financiële sector om te kijken hoe een ruimhartigere kredietverlening tot stand kan worden gebracht,
en gaat over tot de orde van de dag.