Startnota en najaarsnota 2010
Het is dus zaak om de economie niet kapot te bezuinigen en het prille herstel niet in de knop te breken. Toch ligt er voor de komende jaren een taakstelling van 18 miljard. Voor sommigen een probleem voor ons een uitdaging.
De PVV heeft (samen met CDA en VVD) gekozen voor de kaasschaafmethode. We hebben het mes gezet in de overheidsuitgaven en niet in de lasten door fors te snijden in de collectieve sector (6,5 miljard) en in subsidies (2,5 miljard), maar ook in OS en EU (1,9 miljard). Helaas waren we ook genoodzaakt om te snijden in de Sociale zekerheid (4,4 miljard). Maar we kregen er ook wat voor terug door te intensiveren in de ouderenzorg (1 miljard), in Veiligheid (0,5 miljard) en in een stringenter immigratie en asielbeleid.
Last but not least verhogen we de lasten voor werkenden en bedrijfsleven nauwelijks, zodat de economische motor kan blijven draaien.
We bezuinigen fors maar verantwoord. Onder het gezag van dit Kabinet wordt het tekort snel en hard aangepakt en wordt de rekening niet doorgeschoven naar de toekomst. Daadkracht en de tering naar de nering zetten kon het motto zijn van dit Kabinet !
Het (feitelijk) tekort wordt teruggedrongen van 5,8 % (2010) naar 0,9% in 2011 (dit is een verbetering van meer dan € 27 miljard !). Ook de schuld stabiliseert zich in 2012 en zal daarna dalen.
Het terugdringen van de schuld is mede van belang om de uitdijende rentekosten te beteugelen. Dit is “zonde” geld om met de woorden van de minister te spreken en loopt op van 10 miljard naar bijna 14 miljard in 2015. De schuld loopt al op met 100 miljoen per dag, maar daar bovenop komt nog eens de rente van 40 miljoen per dag, dat vergeten we wel eens.
De startnota gaat uit (veronderstelling) van een lange rente van 4,5%, terwijl pensioenfondsen met een lange termijn (swap)rente moeten rekenen van 2,9%. Waarop is deze veronderstelling gebaseerd?
Najaarsnota
In de Najaarsnota zijn niet veel wijzigingen te constateren. De uitgaven vallen 300 miljoen lager uit, ondermeer doordat de EU afdrachten meevallen (a.g.v. lagere BTW en BNI) en lagere uitgaven aan ziekenhuizen.
Aan de inkomstenkant hebben per saldo geen wijzigingen opgetreden, ondanks een fikse meevaller aan BTW (900 miljoen) en in de loonbelasting (300 miljoen). T.o.v. van de VJN2010 zien we een meevaller van 2½ miljard aan inkomsten.
Is deze enkel te verklaren uit de aantrekkende economie?
Hoe worden deze vette meevallers doorvertaald naar 2011, daar deze nog niet in de begroting (2011) zijn opgenomen? Kunnen we hier nog extra meevallers verwachten?
Garanties
De garantieverplichtingen met 31 miljard afgenomen (afbouw garantie op hypotheekportefeuille ABN Amro), maar anderzijds is Nederland ook weer nieuwe verplichtingen aangegaan. We staan nu als Nederland voor meer dan 200 miljard garant (35% BBP). De staat loopt voor 95 miljard risico door staatsteun aan financiële instellingen. Is een dergelijk garantieverplichting nog wel verantwoord?! Hoe gaat de minister deze garanties afbouwen en in hoeveel tijd!? Kunnen we hier een doorrekening van ontvangen?
Wat leveren deze garanties op voor de schatkist? In de begrotingsregels wordt uitgegaan van een risicopremie van 3% op garanties. Wordt deze premie gehaald?
Optimaliseren kasritme
Ook bij OCW (100 miljoen OV jaarkaart) en bij Infra (200 miljoen Beheer en onderhoud Hoofdwegennet) zien we dat verplichtingen voor 2011 naar voren worden gehaald en reeds in 2010 worden voldaan. Als reden wordt gegeven het optimaliseren van het kasritme van de Staat. Is dit wel volgens de begrotingsregels rondom de in=uittaakstelling? Wordt hiermee niet de eindejaarsmarge opgeplust.
Stimuleringspakket
Opvallend is dat 544 miljoen in 2010 niet tot besteding is gekomen. 440 miljoen wordt doorgeschoven naar 2011. per saldo komt dus 100 miljoen niet tot besteding. Dit bedrag valt vrij aan de staatsschuld.
Waarom wordt 440 miljoen doorgeschoven, terwijl afbouw juist gewenst is! Kunnen projecten die nog niet juridisch verplicht zijn, niet alsnog worden geannuleerd
In totaal is in 2010 de economie voor 3 miljard extra gestimuleerd. Hoe effectief heeft deze uitgave uitgewerkt op de economie?
Interventies op de financiële markten
Deze interventies hebben ons per saldo 416 miljoen gekost in 2010 aan met name rente op de staatsschuld, terwijl deze garanties in 2008 (43 miljoen) en 2009 (1 miljoen) nog geld opleverden. Kan de minister dit toelichten? Deze interventies zouden ons toch uiteindelijk geld opleveren (als alles goed gaat)? Hoe ontwikkelt dit saldo zich in de toekomst naar verwachting? Gaat het uiteindelijk iets opleveren of niet?
Is de minister het met de PVV eens dat eerst de staatssteun moet worden terugbetaald alvorens (derde)schulden, zoals achtergestelde leningen, kunnen worden afgelost(*)? Zijn hierover geen afspraken gemaakt? Bij ING zagen we dat de EU een aflossing aan achtergestelde leningen van 1 miljard heeft tegengehouden. Eerst moest de staatssteun worden terugbetaald.