AO Ecofin
We hebben het afgelopen donderdag weinig gehad over Griekenland. Dat staat toch erg prominent op de agenda en dat is ook mijn favoriete onderwerp, dus laat ik daarmee beginnen. Griekenland krijgt namelijk weer 6,7 miljard toegeworpen deze maand. De vraag die ik mij al acht jaar lang elke keer stel: waarom eigenlijk? Want nu gaat het toch goed, als ik de verhalen over Griekenland lees. De economie groeit en het primaire overschot in Griekenland is zelfs 3,5%. Dus mijn eerste vraag is dan: waarom nog 6,7 miljard overmaken als het zo goed gaat? Stop ermee, want de schuld loopt alleen maar verder op voor de Grieken, boven de 180% inmiddels. Dat was 130% toen we begonnen. Griekse banken hebben nog steeds 45% aan oninbare leningen op de balansen staan, als ik de Commissie moet geloven. Hoe gaan ze dat wegwerken, vraag ik me af. Nog steeds heeft een op de vijf Grieken geen werk. Dus ondanks dat we bijna 375 miljard hebben overgemaakt naar Griekenland, gaat het op die punten nog steeds veel minder. Maar toch, de overheidsfinanciën zijn op orde en ik vraag me dus af: waarom dat geld overmaken als het toch niet helpt en niet nodig is?
Mijn volgende vraag is: waarom moet de Nederlandse belastingbetaler nog opdraaien voor betalingsachterstanden? 1,5 miljard voor de Griekse overheid, 3,3 miljard voor de schuldendienst. Wat betekent dat? En 1,9 miljard voor de opbouw van een kasbuffer. Gaan we nu ook nog buffers faciliteren voor de Griekse overheid? Waarom gaat Griekenland niet gewoon per direct terug naar de kapitaalmarkt? De rente is lager dan ooit. De Grieken hebben een korte rente van onder de 1%. Dat is nog lager dan Amerika. De Amerikanen betalen 2%. Ook de lange rente van 3,7% is relatief laag te noemen. Vergelijk dit met een jaar geleden. Toen stond de korte rente nog op 10%. Dus hij is in een jaar tijd van 10% naar onder de 1% gezakt. Kennelijk staat de kapitaalmarkt te popelen om Griekenland geld te lenen. Laat de kapitaalmarkt het dan doen in plaats van de Nederlandse belastingbetaler.
Mijn eerste vraag is: hoe gaat de minister voorkomen dat Griekenland zich weer diep in de schulden steekt? Want een korte rente van twee jaar onder de 1% is natuurlijk wel weer heel verleidelijk. En zo is de crisis ontstaan in Griekenland, omdat ze veel te veel geleend hebben. Kennelijk staat de kapitaalmarkt te popelen dus hoe gaat de minister blokkeren dat Griekenland inderdaad weer volop gaat lenen, zodat we straks weer kunnen helpen?
Mijn tweede vraag is dan ook of de Griekse obligaties straks in aanmerking komen voor het opkoopprogramma. Want als de schuld houdbaar is, en het lijkt erop dat van de zomer alles eraan wordt gedaan om die schuld houdbaar te maken, dan komt Griekenland in aanmerking voor het opkoopprogramma van de ECB. Dan zijn we dus nog verder van huis. Waarom wordt er überhaupt nagedacht over verdere verlichting van de Griekse schuld? Want kennelijk vindt de kapitaalmarkt met een rente van minder dan 1% dit geen probleem. Is het soms om de IMF-bijdrage van 1,8 miljard alsnog binnen te halen? Of om Griekenland in te lijven, ik zei het al, in het QE-programma? Waarom zouden we anders de schulden nog verder moeten verlichten? Op termijn stijgen de bruto financieringskosten boven de 20%, maar dat is op termijn. Wie kan inschatten hoe het bbp eruitziet over tien, twintig jaar? Ik kan het niet.
Dan toch even ook een vraag voor de staatssecretaris. Ik lees dat de CCCTB weer prominent op de agenda staat. In juni wordt erover gesproken. Als ik het Duitse regeerakkoord lees, blijkt Duitsland ook voorstander te zijn van de CCCTB, terwijl dat heel nadelig is voor Nederland. Dus hoe gaat de staatssecretaris voorkomen dat er iets van een CCCTB, een geharmoniseerde vennootschapsbelasting, wordt geïntroduceerd?
Graag nog een reactie van de minister op de persconferentie van Juncker gisteren. Zoals ik net al per interruptie zei: er moet van hem meer geld naar de Europese begroting en hij stelt voor om de twee voorzitters te fuseren tot één grote Europese baas. Graag een reactie van de minister op die plannen van Juncker die gisteren zijn gepresenteerd.
Tweede termijn
Ik lees nergens in de stukken iets terug over het SDRM, dat herstructureren van onhoudbare overheidsschulden, dus de bail-in op obligatiehouders. Dat wil de Commissie ook helemaal niet. Hoe gaat de minister bewerkstelligen dat er toch een bail-in plaatsvindt op overheidsschuld?
Wat ik ook nergens teruglees, en daar is Nederland ook voorstander van, is een risicoweging van staatsobligaties op de bankbalansen. Ook dat willen landen als Italië, waar bankbalansen erg belast zijn met overheidsobligaties, niet. Ook daar is Nederland een voorstander van. Mijn vraag is dezelfde: hoe gaat de minister dat bewerkstelligen?
Tot slot. Wat ik ook lees, en dat heb ik ook vorige week donderdag gezegd, is dat het in dat EMF mogelijk wordt gemaakt liquiditeitssteun te verlenen aan lidstaten, oftewel het opkopen van staatsobligaties op de primaire markt. Met andere woorden: als Italië straks, als het opkoopprogramma is afgelopen, naar de primaire markt gaat en de kapitaalmarkt zegt "ik wil je wel geld lenen maar minimaal tegen 15%, anders leen ik je helemaal niks", dan kan Italië dus als een soort backstop bij het EMF aankloppen en vragen of het de staatsobligaties wil opkopen tegen een redelijke 3% in plaats van de 15% die de kapitaalmarkt vraagt. Mijn vraag is: hoe gaat de minister voorkomen dat het EMF daarvoor misbruikt wordt?