Spoeddebat over de conclusie van de commissie Leers t.a.v. de diplomafraude bij hogeschool InHolland

Voorzitter,

Als het geld van ABN/AMRO minder waard is dan geld van de RABO-bank, dan raakt u in grote onzekerheid. De waarde van het geld zou niet meer worden gegarandeerd en daarmee zou ons geld zijn civiel effect hebben verloren. Een regelrechte ramp. De hoogste toezichthouder van de bankensector zou met pek en veren de laan worden uitgestuurd en terecht. Hij zou nl. de kern van de zaak hebben verkwanseld. Hij zou gefaald hebben in het koesteren van iets dat heel kwetsbaar is: een idee, het principe van vertrouwen. Hij zou een essentieel aspect van het sociaal contract tussen de burger en de overheid hebben geschonden.

Voorzitter, in het onderwijs is het vertrouwen in de waarde van het diploma de kern van de zaak. Zonder dat vertrouwen ontstaat onzekerheid bij de vervolgopleidingen en bij het bedrijfsleven. Bovendien is het uiterst onrechtvaardig naar studenten. Zij investeren namelijk geld en de beste jaren van hun leven in een studie waarvan zij mogen verwachten dat die een kwalificatie oplevert die ergens voor staat.

En dat nu voorzitter, is niet meer het geval.

Bestuurders in het beroepsonderwijs hebben jarenlang gewerkt met een bewuste strategie om perverse prikkels actief op te zoeken, en ze maximaal te benutten. Zie de diplomafraude in 2001. Juist in het beroepsonderwijs is de vermanaging het verst doorgeschoten. Juist daar werd de missie van verheffing en emancipatie vervangen door een missie van efficiency en marktaandeel. Daar, voorzitter, komt de zogenaamde Theo-route rechtstreeks uit voort.

Als er sprake was van een incident, dan was dit geen spoeddebat waard, voorzitter. Als er sprake was van zelfreinigend vermogen in de sector, dan zou de hbo-raad allang hebben ingegrepen.

Maar dat is niet zo voorzitter. De sector is ziek en handelt zoals zieke organisaties dat doen. Bij slecht nieuws draaien de spindoctors overuren. Er werd ook nu meteen een eigen onderzoek ingesteld dat concludeert dat er geen regels zijn overtreden. Voorzitter, als het waar is dat er geen regels zijn overtreden, dan is de zaak nog veel zieker dan we dachten. Kennelijk kunnen er geheime trajecten worden ingericht zonder dat er instituutsregels worden overtreden! Zoveel willekeur. En noch het CvB, noch de hbo-raad weet ergens van. En bij wie ligt uiteindelijk de schuld? De spindoctors leggen de schuld doodleuk bij de politiek die de hogescholen eigenlijk voor het onmogelijke zou hebben gesteld. Geen begin van een mea culpa voorzitter. Geen begin van reflectie.

8 vragen voorzitter:

1. Bent u het met mij eens dat deze perverse diploma-routes alleen maar kunnen gedijen in een zieke onderwijscultuur waar verkeerde motieven dominant zijn?

2. Vindt u met mij dat de schuldvraag voor deze frauduleuze diplomatrajecten niet moet worden afgewenteld op de Theo’s , maar op de colleges van bestuur?

3. Vindt u met mij dat de Raden van Toezicht van hogescholen waar deze trajecten worden aangeboden hebben gefaald?

4. Bent u het met mij eens dat ook de hbo-raad heeft gefaald omdat deze niet heeft gewaarschuwd tegen de strategieën om perverse prikkels maximaal te benutten?

5. Kunt u mij aangeven wat het recht van bestaan nog is van een koepel die dit laat gebeuren? Want wat anders dan kwaliteitsbewaking en bewaking van elementaire onderwijsnormen en –waarden is de core business van een koepel?

6. Waarom rukt de inspectie niet op volle sterkte uit als zich een ramp van deze omvang voordoet?

7. Ziet u mogelijkheden om de diplomabonussen terug te vorderen en de onterecht uitgereikte diploma’s terug te vorderen?

8. Er is een grote urgentie dat de overheid de regie herneemt. Hoe gaat u dat aanpakken?

Graag een antwoord op deze vragen voorzitter.