AO Wetenschapsbeleid

Vz, een ons aanliggend punt van de agenda van dit overleg is de brief van de minister Wetenschapsbudget Nr. 159. Die brief is een reactie op het briefadvies van de KNAW naar aanleiding van de motie Straus-Duisenberg. In die motie Straus/Duisenberg werd de KNAW om advies en een nadere beschouwing gevraagd of zelfcensuur en beperking van diversiteit van perspectieven in de wetenschap in Nederland een rol spelen, en om met aanbevelingen te komen hoe te allen tijde het vrije woord binnen de wetenschappelijke waarheidsvinding de ruimte zou moeten krijgen.

De KNAW heeft geconcludeerd dat er GEEN signalen zijn dat er STRUCTUREEL sprake is van een beperking van de vrijheid van wetenschapsbeoefening. Wij vinden dat er in zekere zin afbreuk is gedaan aan wat de aanleiding was voor het indienen van de motie Straus-Duisenberg. In de overweging werd gesproken over homogeniteit, zelfcensuur en gebrek aan diversiteit in de wetenschap. Het mag zo zijn dat er geen STRUCTURELE beperking van die vrijheid is, althans volgens de KNAW, maar veel mensen BUITEN de linkse echokamer die de universiteiten en hogescholen zijn, zien al decennia lang dat er een linkse bias is die fnuikend werkt op de vrijheid van wetenschapsbeoefening. Ik hoef de naam Buikhuizen maar te laten vallen om dat duidelijk te maken. Actuele wetenschappers die het moeilijk is gemaakt zijn Koopmans en Ter Beek.
Wij begrijpen best dat de KNAW louter het dictum van de motie heeft gevolgd, maar de motie verwees wel impliciet naar Amerikaans onderzoek dat stelt dat ‘politieke diversiteit de sociaalpsychologische wetenschappen zal verbeteren’.
Dit naar aanleiding van de constatering dat er binnen de sociale psychologie in de VS een gebrek is aan politieke diversiteit.
Juist dit belangrijke aspect, waar mijn partij al meerdere keren aandacht voor heeft gevraagd, is niet meegenomen.

De KNAW wijst in haar brief op het belang van het aangaan van de dialoog met de samenleving. De minister noemt dan in haar reactie de op 22 april 2017 gehouden ‘March for Science’, een wereldwijde betoging van wetenschappers die het belang van de wetenschap voor de samenleving wilden benadrukken. Ook in Nederland waren er grote manifestaties met rectoren, de KNAW en NWO.
Maar voorzitter, dit voorbeeld van die March for Science is wel heel ongelukkig gekozen, juist in het licht van linkse bias in de wetenschap. Deze mars was namelijk een directe reactie op het aantreden van President Trump in de VS. De manifestatie van wetenschappers moest duidelijk maken dat Trumps klimaatsceptische uitspraken en het terugtrekken uit het klimaatverdrag van Parijs een absolute ramp waren. Want elk ander geluid dan het geluid van klimaatalarmisten was, en is nog steeds, taboe. Juist de March for Science en het daaraan gekoppelde Earth Day zijn bij uitstek manifestaties van linkse vooringenomenheid, linkse intolerantie ten opzichte van het tegengeluid van wetenschappers, en die zijn er in overvloed, die er een andere mening op nahouden. Dit is wat ik bedoel voorzitter, hier wordt de wetenschap misbruikt voor een door zeloten gedreven agenda. Hier wordt weinig blijk gegeven van respect voor het vrije woord en voor een andere academisch onderbouwde visie.

Vz, al sinds de ‘lange mars door de instituties’ die in 1968 begon, is er sprake een steeds grotere aanwezigheid van een linkse bias binnen de universiteiten. Hoe kunnen we hier blijven beweren dat er geen sprake is van een beperking van diversiteit aan perspectieven als bijvoorbeeld de toenmalige rector magnificus van de Radboud Universiteit bij een opening van het academische jaar zegt: “Meer dan ooit heeft Nederland een nieuwe, universitaire elite nodig die het land bij de hand neemt en het populisme van Geert Wilders en de onzekerheid die dit oproept, een halt toeroept.” Over linkse (in dit geval ging het om een rector van CDA-huize) vooringenomenheid gesproken. Of een hoogleraar bestuurskunde van de universiteit van Tilburg die zegt dat door middel van literatuurstudie vast te stellen valt dat de PVV een fascistische partij is. Dat is nogal wat, voorzitter. Alweer een hoogleraar die zijn toga misbruikt om keihard links activisme te bedrijven. Of een cultureel filosoof die de PVV op ‘wetenschappelijke’ wijze tot een fascistische partij verklaarde. Of een cultureel antropoloog verbonden aan de universiteit Leiden die ook op wetenschappelijke wijze wilde aantonen dat de PVV extreemrechts is. Ik kan het nog hebben over een hoogleraar sociale geschiedenis aan de universiteit Leiden die de wetenschap ook stelselmatig voor zijn ideologische karretje spant, of een antropologe verbonden aan de UvA die pleit voor een wetenschappelijke apartheid maar ik denk dat mijn punt duidelijk is voorzitter. Het is voor ons volstrekt helder dat het met de diversiteit aan perspectieven niet goed gesteld is.

Ik zou de minister dan ook willen vragen om een sociogram op te stellen waaruit duidelijk wordt waar de politieke affiliaties liggen van hoogleraren die werkzaam zijn in het domein van geesteswetenschappen. Want juist de geesteswetenschappen jagen het maatschappelijk discours aan dat zich richt op identiteit en ras. Het zijn de geesteswetenschappen waar vanuit het postmodernisme en het sociaalconstructivisme de samenleving wordt gepolariseerd, gespleten zelfs.

Ter illustratie zou ik met uw instemming de bode willen vragen om een artikel van mijn hand rond te delen waarin ik nog veel uitvoeriger betoog hoe fnuikend die linkse bias is voor dat deel van de bevolking dat zich NIET rekent tot de linkse en uberliberale burgers. Het kan helpen om uw mening te vormen of er al dan niet sprake is van linkse vooringenomenheid en in hoeverre die wel of niet structureel is.