Toegegeven, niet alle bestuurders van zorginstellingen zijn zakkenvullers of voeren wanbeleid, maar we kunnen ook niet langer spreken van incidenten. Daarom pleit de PVV al een jaar voor het invoeren van een zorgbestuurderstoets en middels een breed aangenomen motie in de Tweede Kamer gaat die toets er komen.

De verenigingen van zorgbestuurders zien de toets ook aankomen. Zij zijn op 28 november gestart met een stuurgroep die aan een accreditatie programma gaat werken. Een hele batterij van vertegenwoordigers van diverse zorgkoepels zitten in deze stuurgroep. Hier volgt het rijtje afkortingen: NVTZ, BCZN, VWS, NPCF, ActiZ, KNMG en VGN. Ik ben echter niet onder de indruk. Een vereniging die eerder dit jaar verbolgen was over de maximering van het inkomen van de zorgbestuurders en dit zelfs strijdig noemde met het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens, heeft bij mij haar krediet verspeeld. En afgezien van het optuigen van zo’n geldverslindende stuurgroep, die volgens het persbericht congresreisjes gaat initiëren, heeft het veel weg van de slager die zijn eigen vlees keurt.

Te vaak storten bestuurders zich op fusies of andere megalomane projecten wegens financieel (eigen) belang om vervolgens met bonussen te vertrekken en elders weer opnieuw aan de slag te gaan. De medewerkers van zorginstellingen kunnen vervolgens opdraaien voor dit wanbestuur. Te weinig nemen collega-bestuurders hier afstand van of laten zich hier kritisch over uit. Het is een old boys network waarvan de leden elkaar in het zadel houden, de andere kant opkijken en vooral de macht niet uit handen willen geven. Wettelijke regelgeving moet dit doorbreken. De zorgbestuurderstoets is daarom meer dan een lijstje invullen waaruit blijkt of iemand geschikt is als bestuurder of niet. Het gaat om het aantonen van kennis, deskundigheid en vaardigheden. De toets moet het functioneren aan het licht brengen, het vertrouwen herstellen en een cultuurverandering teweeg brengen. Het geld dat door de handen van de bestuurders vloeit is publiek geld en bestemd voor een publieke taak, namelijk het verlenen van goede zorg aan patiënten. Ik vind het niet meer dan normaal dat bestuurders zich hiervan bewust zijn, dit ook uitdragen en hun geschiktheid willen aantonen middels een toets. Niet alleen bij hun aanstelling als bestuurder of interim-bestuurder, maar ook periodiek gedurende de looptijd van hun functie. Laten we niet vergeten dat het hier om de grootste uitgavenpost van de overheid gaat, per Nederlander gaat er jaarlijks ruim 4000 euro naar de zorg. Een cultuurverandering is essentieel om goede, betaalbare zorg te garanderen.

De DNB-toets in de bankensector heeft voor heel wat ophef gezorgd en menig bankcommissaris heeft nu last van examenvrees. Ondanks alle onrust heeft de centrale bank de toets doorgezet, want het was haar ernst met de cultuurverandering. Laten we dit voorbeeld uit de financiële wereld volgen. De zorgbestuurderstoets moet daartoe bij de toezichthouder in de zorg worden ondergebracht, de NZa. Geschiktheid van zorgbestuurders moet een voortdurend punt van aandacht zijn. Wie zakt is ongeschikt. Wie ongeschikt is moet weg.

(Op 3/12/2012 gepubliceerd op www.artsennet.nl)