Skip to main content

Spoeddebat plaatsing mariniers op Nederlandse koopvaardijschepen - Inbreng

Hieronder de inbreng van De Roon tijdens een spoeddebat over piraterij d.d. 7 juli 2009.

Voorzitter,

De Nederlandse zeescheepvaart en de zeevarenden  voelen zich in de steek gelaten door de overheid. De Nederlandse zeescheepvaart wordt , door de regering, simpelweg aan haar lot overgelaten. Zo ziet men dat.

Er is weliswaar tegenwoordig door middel van de Group Transit onder NAVO-vlag minder behoefte aan aanvullende bescherming voor veel schepen, maar er is nog wel een resterende groep schepen die aan die Group Transits niet kan deelnemen en dus wel extra bescherming behoeft. Zo kunnen schepen met een snelheid minder dan 10 knopen niet met de Group Transits meevaren en zij hebben doorgaans een laag vrijboord. Juist deze schepen zijn het meest kwetsbaar!

Dat de Nederlandse regering geen militaire beveiligingsteams aan boord van de meest kwetsbare Nederlandse koopvaardijschepen wil plaatsen, is buitengewoon teleurstellend en, wat mijn fractie betreft, ook niet aanvaardbaar.

De minister wil wel, in het kader van een EU-operatie, voedseltransporten naar Somalië laten beschermen door onze marine  maar onze eigen koopvaardijschepen mogen wat de regering betreft blijkbaar het risico lopen om op een wrede wijze gekaapt te worden. Want bescherming voor de Nederlandse schepen biedt de minister niet. Laatst is er al een dodelijk slachtoffer gevallen.  Wil de regering dit vaker laten gebeuren? Graag een reactie van de minister.

De minister noemt 4 typen bezwaren tegen inzet van mariniers op NL koopvaardijschepen:
1. juridische bezwaren;
2. kosten;
3. gevaar van escalatie;
4. tekort aan medische ondersteuning.

Ik zal ze hier alle 4 bespreken:

1. Juridische bezwaren.
De minister verwacht dat het sluiten van agreements (Status of Forces Agreement) met de landen waar NL militairen met hun uitrusting doorheen reizen, lastig zal zijn.
Welke landen komen er voor in aanmerking? Waaraan ontleent de minister de verwachting dat dit moeilijk wordt met die landen?
Verder voorziet de minister dat er duidelijke afspraken met de reders moeten worden gemaakt over de gezagsverhouding tussen de commandant der aanwezige militairen en de kapitein van het koopvaardijschip. Wat mijn fractie betreft is het duidelijk: zodra een situatie ontstaat waarin de militaire commandant op het schip meent dat er een verhoogd risico op kaping ontstaat, moet de kapitein van het schip zich aan zijn aanwijzigingen onderwerpen. Als de koopvaardij daar niet mee accoord gaat, dan ontstaat een onheldere situatie op een moment van verhoogd gevaar. Daar kan mijn fractie natuurlijk nooit mee instemmen. Maar heeft de minister aanwijzingen, dat de koopvaardijsector hier moeilijk over doet?
Dan de verzekeringssituatie van een schip dat beveiligd wordt door NL militairen aan boord.  Heeft de minister al onderhandeld met verzekeraars? Wat blijkt daaruit over hun opstelling? Zij hebben er toch ook belang bij dat door hen verzekerde NL schepen niet worden gekaapt?

2. De kosten.
De geschatte kosten van de optie om beveiligingsteams in te vliegen zijn 120.000 euro.  Waarom is dit voor de minister een bezwaar. Kan dit geld er niet af voor de beveiliging van Nederlandse schepen. Terwijl de regering voor de bescherming van Afghanistan maar liefst € 285,6 miljoen uittrok in 2008?  Waarom wil de regering de Afghanen wel voor dat gigantische bedrag veiligheid bieden en onze eigen koopvaardijschepen aan hun lot overlaten? Die € 120.000 zijn het toch zonder meer waard als daar een kaping mee kan worden voorkomen? Een kaping kost nog veel meer, zowel financieel alsook emotioneel ! 
Kan de minister hier op reageren? Graag een toelichting waarom deze kostenpost naar uw idee belemmerend zou moeten zijn.

3. Gevaar van escalatie.
Het inzetten van militaire beveiligingsteams op koopvaardijschepen, zou volgens de minister ook resulteren in een grote kans op geweldsescalatie. De PVV is net als de Nederlandse reders, de Nederlandse waterbouwers en de Nederlandse zeevarenden op de koopvaardij van mening dat die inzet juist  een afschrikwekkend effect zal hebben op de piraten. Vz. onze mariniers zijn er om escalatie de kop in te drukken. Om escalatie met robuust en effectief geweld te keren. Maar onze mariniers zijn ook in staat om er voor te zorgen, dat het zo ver helemaal niet hoeft te komen.
Kan de minister zijn vrees voor escalatie onderbouwen? En waarom moet de kans op escalatie een reden zijn om dan maar af te zien van beveiliging van de NL koopvaardij?
Vz, als onze mariniers 3x een piratenschip naar de kelder jagen, gaan alle piraten met een grote boog om alle schepen met de NL vlag heen. Het is de taak van de NL marine om dat beeld neer te zetten in de golf van Aden en de Indische oceaan.
Als de minister dat niet wil, kan hij wat mijn fractie betreft beter minister van de padvinderij worden.

4. Tekort aan medische ondersteuning.
Het is duidelijk dat gewonden die onder NL mariniers op koopvaardijschepen vallen, niet binnen 20 minuten in een ziekenhuis kunnen zijn. Nu wil ook de PVV-fractie natuurlijk een optimale medische voorziening voor gewonden die – onverhoopt -  onder de mariniers kunnen vallen. Maar er zijn toch in het verleden wel meer gevallen van inzet van militairen geweest, die in dergelijke situaties niet  à la minute op optimale medische ondersteuning terug kunnen vallen? Waarom vindt de minister dat in dit geval wèl een probleem? Voldoet de huidige wettelijk verplichte ziekenboeg op koopvaardijschepen trouwens niet aan de maatstaven voor militairen?

Voorzitter,

ik ben van mening dat de huidige transitregeling niet voldoende bescherming biedt en dat de  Nederlandse Koopvaardijschepen die daar geen gebruik van kunnen maken ook moeten worden beschermd door de Nederlandse staat. De minister noemt dat het om 7 à 8 Nederlandse schepen per jaar gaat. De KNVR schat dat het er ongeveer 50 zijn.   Welk aantal is eigenlijk juist, minister?
Ik ben van mening dat ongeacht welk aantal dan ook, ieder Nederlands koopvaardijschip recht heeft op behoorlijke bescherming. Daarom is de PVV net als  België, Frankrijk, China en Japan wel voor het inzetten van beveiligingsteams op de koopvaardijschepen die het nodig hebben. Klopt het, minister, dat inmiddels ook Duitsland heeft besloten om dit wèl te gaan doen? (bron: NOS teletekst heden).
Tenslotte: heeft de minister de mogelijkheden onderzocht om met bondgenoten samen te werken bij de beveiliging van koopvaardijschepen door daarop militaire beveiligingsteams te plaatsen?

De onderstaande aangehouden PVV-motie die vandaag alsnog in stemming zal worden gebracht.

MOTIE VAN HET LID MADLENER
Voorgesteld 13 mei 2009

De Kamer,

gehoord de beraadslaging,

overwegende, dat Nederlandse koopvaardijschepen adequate bescherming verdienen tegen piraterij;

verzoekt de regering om in de wateren rond Somalië, waar zeer veel piraten actief zijn, zwaarbewapende mariniers te plaatsen op Nederlandse koopvaardijschepen die daar om verzoeken,

en gaat over tot de orde van de dag.

Madlener

Zie ook:
- Nederlands Dagblad: Geen inzet bewapende mariniers bij Somalie