PVV tegen verplichte testbewijzen en vaccinatiepaspoort

We bespreken vandaag de testwet. Met deze wet wil minister De Jonge een coronatest verplicht maken voor leuke dingen doen zoals uit eten gaan of naar de dierentuin gaan en hij wil een verplichte coronatest mogelijk maken voor jongeren die onderwijs willen volgen. Aan ons vandaag de taak om te beoordelen of dit wetsvoorstel proportioneel is. Wat ons betreft is dat niet het geval.

Epidemiologische situatie

Allereerst de epidemiologische situatie en daarmee de tijdigheid van de wet. Hoewel de situatie in onze ziekenhuizen op dit moment nog zeer gespannen is met 807 coronapatiënten op de intensive cares, zal die situatie op zeer korte termijn achter ons liggen. Immers, op 1 juli vorig jaar lagen er nog 28 coronapatiënten op de intensive cares.

Het kan dit jaar langer duren omdat het erg koud weer is en de verspreiding van het virus door aerogene transmissie in binnenruimtes daardoor langer de kans krijgt, maar de epidemiologische situatie is vergeleken met vorig jaar desalniettemin heel veel gunstiger.

Vorig jaar zomer had zo’n 5 procent van de bevolking corona gehad, waar dat nu al zo’n 30 procent is. Daarnaast is de vrijwillige vaccinatie van de alleroudsten afgerond en volgen deze maand alle risicogroepers. Zowel de mensen tussen de 60 en 70 jaar met een medische aandoening, als de 60-minners met een medische aandoening krijgen deze maand nog hun vrijwillige vaccinatie waarmee ziekenhuisopname en sterfte wordt voorkomen.

Deze maand zijn zowel de alleroudsten als de risicogroepers gevaccineerd en dat is ruim op tijd voor de zomervakanties. Dit positieve beeld ziet de voorzitter van de Europese Commissie mevrouw Von der Leyen overigens overal in Europa. Zij voorziet dat voor de zomervakanties overal 70% van de volwassenen is gevaccineerd.

De minister heeft daarbij ook bevestigd dat de Indiase variant een “variant of interest” is en géén “variant of concern”.

Vaccinatiebewijs

Wat wij hierenboven niet-proportioneel vinden is dat een vaccinatiebewijs een verzwaring is ten opzichte van de situatie van vorig jaar toen we ook naar de dierentuin en het pretpark konden, maar dan zonder testbewijs en mondkapjesplicht. Ondanks dat de situatie toen minder rooskleurig was dan nu, zagen we de hele zomer geen oploop in het aantal besmettelijken.

Binnen enkele weken is de epidemiologische situatie omgekeerd van nu en gaan we wat ons betreft terug naar normaal. Ons echte oude normaal. Dus geen regels meer, want die zijn gekoppeld aan de ic-bezetting, geen testverplichting en ook geen vaccinatiepaspoort. Wij willen geen dag langer dan nodig blijven hangen in de coronacrisis. Het heeft al genoeg ellende veroorzaakt. Op naar een prachtige, warme zomer, waarin we verlost zijn van alle corona-ellende.

Vaccinatiepaspoort

Naast de epidemiologische situatie is zo’n vaccinatiepaspoort ook niet proportioneel als het gaat om de verschillen tussen wel en niet-gevaccineerden. Een gevaccineerde krijgt privileges ten opzichte van een niet-gevaccineerde en dat is niet eerlijk. Ik gun iedereen z’n vakantie naar de zon, maar dan wel IEDEREEN.

“Samen krijgen we corona eronder”, met het zicht op de haven worden de mensen die tegen testbewijzen en een vaccinatiepaspoort zijn en ook dezelfde offers hebben gebracht overboord gekieperd. Ze krijgen te maken met vaccinatiedrang, groepsdruk, maar wel of niet vaccineren blijft ieders eigen vrije keuze. Daarbij, is nog helemaal niet zeker of een gevaccineerde geen corona meer kan krijgen of overdragen. Het kan schijnveiligheid zijn.

We hebben in ons land zo’n 3 miljoen ouderen en risicogroepers voor wie corona erg zwaar is geweest, maar van de 14 miljoen mensen die geen risicogroeper zijn, zijn ook grote offers verlangd. Per week kregen zo’n 100.000 kleine kinderen een wattenstaaf in hun neus gedrukt, zodat ze überhaupt naar school mochten, jongeren konden geen opleiding volgen, geen rijbewijs halen en niet uitgaan. Ondernemers zagen hun levenswerk gesloten worden, veel zzp-ers zaten door de partnertoest helemaal zonder inkomen en niemand mocht nog een hand schudden of een knuffel geven.

Het is dan niet eerlijk dat de risicogroepers straks met vaccinatiepaspoort wel op vakantie mogen en de rest niet. Ik moet daarbij ook denken aan dat filmpje dat op social media rondgaat van die tachtigers die staan te housen op luide muziek met als bijschrift dat de eerste gevaccineerden zijn gearriveerd op Ibiza. Wat ons betreft is het “Samen uit, is samen thuis”. En dat is vermoedelijk al heel snel.

Daarbij, ook hier ligt een breed aangenomen motie-Wilders die stelt dat er geen sprake mag zijn van verplichte vaccinatie en ook niet van dwang of drang. De minister betoogt dat er met zijn wet geen sprake is van drang, omdat je er ook voor kunt kiezen om geen leuke dingen te doen of je onderwijs digitaal te volgen, maar dat is natuurlijk lariekoek. Het is een gekke truc van VWS om heel hard te ontkennen dat je doet wat je doet, die overigens veel wordt toegepast in deze wet.

Iedereen die ik het vraag zegt “nee” op de vraag of ze zitten te wachten op een testbewijs of vaccinatiepaspoort, maar als ik vervolgens vraag of ze het wel zouden doen als ze dan weer lekker naar hun favoriete restaurant of vakantiebestemming kunnen gaan, zeggen ze “Ja”, gevolgd door “maar alleen daarom”. En dat is nu precies wat drang is, beste minister. Als je dit eigenlijk niet wil, moet je alle ruimte krijgen het dan ook niet te hoeven doen en dan moet niet de minister iets gaan regelen waardoor je het misschien toch maar doet, want dat is drang. Nee is nee en niet ja of misschien.

Het vaccinatiepaspoort is onlosmakelijk met deze wet verbonden als het vaccinatiepaspoort het testbewijs mag vervangen, terwijl een testbewijs nog kan aantonen dat iemand geen corona heeft en een vaccinatiepaspoort niet.

Nogmaals, deze zaken kunnen nog begrepen worden in een uitzichtloze situatie, maar die keert binnen enkele weken gelukkig om. En zolang er niet weer een chinees een vleermuis in een wok gooit en alles weer van voren af aan begint, willen wij terug naar ons echte, oude, normaal. Naar vrijheid en niet naar nieuwe toestanden met wattenstaafjes, apps, paspoorten en de druk om dingen te doen die je eigenlijk niet wil.

Aerogene transmissie

Dan kom ik op de proportionaliteit als het gaat om het karakter van het virus. China verklaarde al op 20 februari 2020 dat het coronavirus zich verspreidt via aerogene transmissie. Gewoon via de adem dus. Dat kon ook iedereen die in die tijd de berichtgeving rondom op de voet corona volgde zien. Patiënt 31, de mevrouw die in februari 2020 in een kerkgenootschap in Zuid-Korea in haar uppie verantwoordelijk was voor 300 besmettingen bijvoorbeeld en in dezelfde maand het “ontploffen” van corona bij de Après-ski in Italië en bij ons tijdens de carnaval in het zuiden van het land. En ook ons eigen Amsterdams Gemengd Koor waar ruim 100 van de 130 leden ziek werden en één lid en drie partners aan corona zijn overleden.

Wat deze mensen gemeen hebben is vooral dat ze elkaar helemaal niet stonden “onder te hoesten” of “vol te niezen”, ze stonden samen te zingen. Soms in een volle kroeg, soms in de kerk, soms in een zaal. Soms zaten ze samen in een touringcar of trein zoals bij de voetbalinterland in Bergamo en soms stonden ze samen in een lift elkaars adem in te ademen.

Ik denk dat deze week de wereld van de virologen hun hetze tegen de waarheid hebben verloren. Aerogene transmissie speelt een belangrijke rol bij de verspreiding van het virus. Belangrijk dient in dezen onderstreept te worden in plaats van weggehoond. Maurice de Hond had gelijk.

De bewijzen voor de belangrijke rol van aerogene transmissie zijn talloos. De één miljoen mensen die tijdens de eerste golf in ons land binnen enkele weken besmet raakten zijn natuurlijk nooit allemaal aangehoest of ondergeniest. Maar ook de 165.000 besmettelijken die er zelfs met een harde lockdown, mondkapjesplicht en avondklok nog steeds waren, moet toch iets anders te denken geven dan dat het vermaledijde volk maar niet wilde deugen.

Het allerbeste bewijs van de belangrijke rol van aerogene transmissie is natuurlijk het onderzoek dat onze eigen Prof. Dr. Koopmans deed met fretten. De fretten zaten in aparte hokken en konden niet bij elkaar komen. Ze ademden wel dezelfde lucht in via een buizensysteem en hebben elkaar zo toch besmet.

Het was baanbrekend onderzoek waar veel leed mee voorkomen kon worden, maar Koopmans gooide haar eigen onderzoek stuk door de stellen dat mensen geen fretten zijn. Dat snap ik, maar het kan toch niet zo zijn dat als de uitkomst van je onderzoek je niet bevalt, je het dan maar daarop gooit? Je kunt het toch niet maken daarvoor dan dieren expres ziekgemaakt te hebben?

Waarom is de belangrijke rol van aerogene transmissie relevant voor de testbewijzen? Bij dit virus dat besmettelijker is dan griep, heb je een andere aanpak nodig dan de aanpak zoals gehanteerd. Zo simpel is het. En dat is relevant om de wet op proportionaliteit te kunnen beoordelen.

De minister wil bijvoorbeeld scholieren die de hele week fysiek onderwijs willen volgen verplichten zich driemaal per week te laten testen. De vraag is hoeveel besmettingen je daarmee voorkomt als het om te beginnen al scholieren betreft die niet ziek zijn.

In het licht van de belangrijke rol van aerogene transmissie is het daarom effectiever om de ventilatie in gebouwen op te krikken dan iedereen drie keer per week te testen. Daar kan corona namelijk helemaal niet tegen. Corona kan bij de juiste ventilatie niet meer gaan zweven en dus niet over een lengte van wel acht meter overspringen van de ene op de andere leerling.

Het gaat dus om meer ventileren bovenop de ventilatierichtlijn uit het bouwbesluit. De richtlijn zoals die nu geldt was nooit bedoeld om de verspreiding van virussen te voorkomen die de route via de lucht nemen. Luchten voorkomt dit.

Dr. De Neira van de WHO stelt voor de lucht in een ruimte zes maal per uur te verversen. Ik zou zeggen, begin daar eens mee. En plaats CO2-meters in klaslokalen. Daarmee sla je sowieso twee vliegen in één klap. De leerprestaties worden immers ook beter bij een gezonder binnenklimaat.

Integriteit van het lichaam

De minister stelt dat de verplichting tot het binnendringen van het lichaam proportioneel is en dat er genoeg alternatieven zijn voor wie dit niet wil. Dit is weer die rare redeneertrant. Of het binnendringen van je lichaam proportioneel is, daar ga je zelf over en ik wil wedden dat er op dit moment mensen zijn die meekijken met dit debat, die nu staan te gillen dat het niet-proportioneel is.

Je gaat er zelf over of het binnendringen van je lichaam, zonder dat je onverklaarbare klachten hebt, proportioneel is en niet de minister. Nogmaals, nee is nee en niet ja of misschien. Wat voor de één in deze wel proportioneel is, is dat voor de ander niet. Heeft de minister daar eigenlijk onderzoek naar gedaan, vraag ik? Laten we alsjeblieft onze kinderen bijbrengen dat als ze zich niet drie keer per week willen laten testen, dat ze daar zelf over gaan en dat dat niet betekent dat ze dan geen fysiek onderwijs mogen volgen. 70 procent wil niet, weten we. Wij willen ze niet dwingen. “Wie ziek is blijft thuis”, is een heel effectieve nieuwe norm in dezen.

De proportionaliteit gaat ook mank waar de minister stelt dat digitaal onderwijs een alternatief is. Iedereen heeft toch kunnen ervaren dat digitaal onderwijs misschien een paar weken kan helpen om de achterstanden niet te ver te laten oplopen, maar dat het in geen geval een volwaardig alternatief is? De scholen krijgen toch niet voor niks 8,5 miljard om de coronaschade in te lopen? De minister als oud-onderwijzer moet dat toch kunnen beamen?

En het praktijkonderwijs? Dat is toch wat je “in de vingers” moet krijgen? Hoe ziet de minister dat dan voor zich? Hier is regelrecht sprake van drang. Als je het niet doet, mag je niet naar je opleiding toe en raak je achterop. Wees daar eerlijk over beste minister. En hoe zit het met het recht op onderwijs voor wie zich niet wil laten testen?

Ik lees verder geen argumenten van de minister dat het proportioneel zou zijn om mensen zonder klachten te verplichten aan te tonen dat ze niet ziek zijn. Hij lijkt het als een soort “bijvangst” te zien. Maar daarvoor maken we toch geen wetten? Alsof het mooi meegenomen is dat als je tot 400.000 mensen per dag gaat testen, je er een paar asymptomatisch besmette personen uit kunt vissen. Maar dat kan natuurlijk nooit de bedoeling van een wet zijn. Er zit wat dat betreft geen proportionaliteit in het testen van gezonde mensen.

Privacy

Dan de proportionaliteit in de uitvoering. De minister doet alsof de privacy in deze wet voldoende geborgd is doordat alleen de voorletters, naam en geboortedatum van de geteste persoon op het testbewijs staan. Deze voorstelling van zaken laat een hoop weg.

Deze testwet is niet gebouwd naar analogie van bijvoorbeeld de alcoholblaastest in het verkeer. Bestuurders die moeten blazen en niet teveel hebben gedronken, kunnen na het blazen doorrijden zonder enige registratie. Pas als je wel teveel gedronken hebt, gaan de malle molens draaien.

Bij de testwet heeft de minister niet voor zoiets laagdrempeligs gekozen. Hij kiest ervoor een medische behandelrelatie aan te gaan met ALLE geteste personen, dus ook met degenen die negatief testen, en hij wil hun gegevens voor langere tijd te bewaren.

Voor de test wordt je DNA afgenomen en gekoppeld aan je BSN-nummer en dit alles wordt uitbesteed aan een commercieel bedrijf. Het is niet-proportioneel om dit allemaal te verzamelen en zo lang te bewaren. Om de voornemens van de minister minder erg te maken hebben we een amendement ingediend om in ieder geval die bewaartermijn fors te verkorten.

Testsamenleving

De minister stelt dat hij niet bezig is met het optuigen van een testsamenleving. Hier komt weer die rare redeneertrant om de hoek kijken van ontkennen wat hij nu juist wel doet. Het zal om zo’n 400.000 geteste personen per dag gaan die zich moeten laten testen voor een testbewijs dat slechts 40 uur geldig zal zijn om iets leuks te kunnen gaan doen of onderwijs te kunnen volgen. Dit is zo omvangrijk en verstrekkend en wie niet wil mag niet meedoen. Dit is wel een testsamenleving. Wees daar dan eerlijk over. Dat is sterker dan ontkennen.

Menselijk gedrag

Als het gaat om leuke dingen doen is het alternatief volgens de minister dat je dan maar niet gaat. Pech gehad. Ik kan de minister vertellen dat de mens een sociaal wezen is en dat de meesten van ons graag leuke dingen doen. Die horen erbij. Die maken het leven leuk. Die geven glans aan het leven. Die horen in het basispakket mens-zijn.

Een kaartje of biljartje leggen, een dansavondje doen, feesten, het maakt wie we zijn. De minister plaatst dit volkomen normale mens-zijn buiten het normaal. En dat is eigenlijk nog wel het meest buitenproportionele aan voorliggende wet. Ik vind dat een minister een beter gevoel voor menselijke verhoudingen en menselijke gedrag zou moeten hebben.

Het is precies wat de leden van de Koninklijke Horeca Nederland in meerderheid zeggen. Ze vinden een testbewijs “onbespreekbaar”. De horeca is “de huiskamer van de samenleving waar iedereen welkom is”.

Kosten testsamenleving

Dan kom ik bij de kosten. Die vinden wij ook buitenproportioneel. Deze wet kost 1,1 miljard euro. We hebben daar een betere bestemming voor. Laten we terugbouwen wat de voorbije jaren verloren is gegaan in onze ziekenhuizen. Laten we dit geld investeren in het heropenen van de 19 intensive cares die werden gesloten, meer intensivisten en het opnieuw opleiden van de 842 intensive care verpleegkundigen die we nu minder hebben dan een paar jaar geleden.

Kosten testbewijs

Daarnaast zijn er de buitenproportionele kosten voor de testbewijzen zelf die terecht voor veel onrust zorgen. Vanaf 1 juli wil de minister dat we ook nog eens voor het doen van leuke dingen 7.50 euro per persoon voor zijn testbewijzen gaan betalen. Ook hiervan zegt de minister zelf dat dat proportioneel is.

Voor hem is dat misschien een bedrag dat hij makkelijk kan betalen, maar dat geldt bij lange na niet voor iedereen. Voor veel mensen is het wel passen-en-meten als het gaat om het kunnen betalen van 7.50 per persoon extra voor de bioscoop, dierentuin, het pretpark of gewoon een puntje appeltaart met koffie.

Maar ook, stel je hebt een samengesteld gezin en je gaat met z’n zevenen naar De Efteling. Dat kost al 315 euro aan entreekaarten. Alle zeven 40 uur van tevoren testen kost 52,50 euro extra. Op de ochtend krijgt één van de kinderen een onverklaarbare loopneus. Je weet niet of dat toch corona is en blijft voor de zekerheid thuis. De vraag is, krijg je dan je geld terug?

Een groot deel van de Kamer kan niet met de tweedeling die de kosten met zich meebrengen leven. Ik hoop dat ze daarom ons amendement willen steunen, meetekenen kan ook. Ik hoor graag wie dat wil.

Kamer versus kabinet

Een amendement wordt onderdeel van de wet. De minister kan die kamerwens niet naast zich neerleggen en dat is van belang. Want er wordt momenteel in dit huis een verhit debat gevoerd over de verhoudingen tussen Kamer en kabinet. De vraag is waar de macht ligt. Die ligt bij het Parlement. De gekozen volksvertegenwoordiging. De regering is uitvoerder. De minister is uitvoerder.

Maar steeds weer zien we op het dossier van de coronacrisis een minister die de wens van de meerderheid van de Kamer naast zich neerlegt en doet wat hij wil. De aangenomen motie-Wilders om direct bij de start ook aan te vangen met de vrijwillige vaccinatie van risicogroepers heeft hij bijvoorbeeld genegeerd. En ook de aangenomen motie-Wilders over geen avondklok. En nu negeert hij de aangenomen motie-Wilders die stelt dat er geen sprake mag zijn van verplichte vaccinatie of drang of drang daartoe. Allee de VVD en D66 stemden toen tegen die motie, maar nu bespreken we vandaag toch deze wet.

Mijn laatste oproep is dan ook aan de Kamer in plaats van aan de minister. Een discussie over waar de macht ligt heeft weinig zin als we niet van ministers verlangen zich te voegen naar de wens van de meerderheid van de Kamer.

Tenslotte

In een totaal uitzichtloze situatie van varianten die door vaccins heen breken, afwezigheid van geneesmiddelen en geen zicht op vermindering van de druk op onze ziekenhuizen, hadden wij een testbewijs willen overwegen. Een laagdrempelige blaastest zonder registraties van negatief geteste personen had dan gekund. Maar dat is iets heel anders dan het testbewijs zoals dat nu voorligt. Deze is veel te ingrijpend en niet-proportioneel. Wij zullen daarom tegen de wet stemmen.