Debat herindeling en samenvoeging van gemeenten - Inbreng
Hieronder de inbreng van Hero Brinkman tijdens een plenair debat over de herindeling en samenvoeging van gemeenten d.d. 14 mei 2009.
Vz,
5 samenvoegingen en 1 herindeling bespreken we vandaag. Dit zijn vaak lange trajecten waarbij de Staten-Generaal het laatste woord krijgt. Dit is terecht, want zo kan de landelijke volksvertegenwoordiging bekijken of alles volgens het boekje is gelopen en de wensen van de bevolking blijven gewaarborgd.
Vz, de PVV vindt dat de stem van het volk te allen tijde moet worden gehoord als hun gemeente wordt opgeheven of samengevoegd. Gemeenten spelen vaak een bijzondere rol in het leven van ons burgers allemaal. Families komen al decennia uit het zelfde gebied en mensen voelen zich thuis in hun eigen gemeenten. Iedereen kent het; de plek waar je bent geboren en getogen die altijd een bepaalde aantrekkingskracht heeft die moeilijk te plaatsen valt. Voor vele burgers is het ook van belang dat de gemeente dicht bij huis is georganiseerd. Dat gemeentepolitici vaak door de kleine schaal makkelijk benaderbaar zijn. Natuurlijk staat de PVV altijd kritisch over de taken, plichten en financiën van gemeenten. Dat neemt niet weg dat wij vele voordelen zien in het huidige systeem van onze gemeenten.
Vz, er kunnen allerlei redenen zijn voor herindelingen of samenvoegingen, zo is voor het bestuur vaak een belangrijke reden dat de bestuurskracht kan worden verbeterd, dat er een efficiëntieslag kan worden behaald en zo zijn er meer bestuurskundige redenen die hier aan ten grondslag liggen. In de gesprekken en werkbezoeken die ik heb gehad aangaande de voorliggende samenvoegingen blijkt soms ook dat meer onderliggende redenen van belang zijn. Zo is het voor een gemeente bijvoorbeeld van belang dat zij een bepaald aantal inwoners verkrijgen door de samenvoegingen, waardoor de gemeenteraad in die gemeente in ieder geval een bepaald aantal leden mag bevatten. Ook de salariëring van bestuurders heeft met dit toekomstige inwoneraantal te maken en ook daar wordt vaak bewust of onbewust rekening mee gehouden. Eerlijk gezegd vind ik deze redenen absoluut niet van belang. Bestuurskracht is belangrijk, een gezonde financiële toekomst voor alle betrokken gemeenten is belangrijk, maar zeker niet de salarissen van bestuurders of het aantal gemeenteraadsleden in de nieuwe gemeente.
Vz, maar de allerbelangrijkste reden die mijn fractie bij een herindeling of samenvoeging hanteert is die van de draagvlak. En dan in ons geval niet die van de bestuurlijke draagvlak, maar de draagvlak onder de burgers. Van ultiem belang is namelijk dat herindelingen of samenvoegingen worden gesteund door die burgers. De gemeenten bestaan namelijk in dienst van die burgers.
Vz, deze staatssecretaris is tevreden met draagvlak als er draagvlak bestaat binnen de gemeentebesturen, Provinciale Staten en omliggende gemeenten. Het zogenaamde bestuurlijke draagvlak. Zelfs draagvlak binnen de gemeenteraad is niet altijd zaligmakend voor deze staatssecretaris, zo blijkt uit de samenvoeging van de vier gemeenten tot Vecht en Venen. Vz, de PVV is van mening dat niet de gemeentebesturen, niet Provinciale Staten en al helemaal niet de omliggende gemeenten bepalen of een gemeente moet worden samengevoegd of geherindeeld.
Vz, de PVV is van mening dat een samenvoeging of herindeling altijd aan de burgers van een gemeente middels een referendum moet worden voorgelegd en dat samenvoeging of herindeling van een gemeente alleen kan plaatsvinden als referenda in meerderheid positief uitvallen voor het betreffende plan. Vz, hier is geen wetswijziging voor nodig, dit kan gewoon onder de bestaande regelgeving geregeld worden, graag een reactie van de staatssecretaris.
Vz, zoals gezegd hebben gemeenteraden vaak andere overwegingen om samen te voegen. Zo willen gemeentebestuurders grotere gemeenten zijn, want dan hebben ze meer macht, status en geld etc. Ook staan gemeenteraden vaak onder grote druk van die provincie. De PVV is van mening dat een referendum de enige manier om er voor te zorgen dat het duidelijk is dat de bevolking achter een samenvoeging/herindeling staat.
Vz, de PVV kan dan ook niet positief besluiten over één van deze wetten tot samenvoeging of herindeling. Mijn fractie zou graag zien dat de staatssecretaris de onderliggende wetten intrekt en deze opnieuw aan de Kamer aanbiedt als in alle gemeenten referenda zijn gehouden over de samenvoegingen of herindeling.