door JAAP FOLKERTS en PAUL JANSEN

DEN HAAG, maandag
Geert Wilders is net op vakantie geweest. Naar Las Vegas, samen met zijn moeder – en de onafscheidelijke bewakers. Het was een cadeautje voor haar, want zelf houdt de 44-jarige politicus niet van gokken. „Ik heb misschien tien dollar in het casino uitgegeven. Ik kan ook niet zo lang nietsdoen, na een dag of twee word ik kriegelig."

„Gelukkig had de ambassade een programmaatje voor mij in elkaar gedraaid. Kon ik bij de lokale politie op bezoek en mee op patrouille. Prachtig. Die agenten laten niet met zich sollen. De grootste criminelen zeggen allemaal keurig 'yes sir' voor en 'yes sir' na als ze staande worden gehouden. Je wordt er ook zo in de boeien geslagen. Dan word je, hup, tegen de auto gezet. Checken ze je na. Als er dan niets loos is, mag je weer gaan. Dat moet je eens in Nederland proberen."

Door het uitje naar de Amerikaanse gokstad kon Wilders ook even afstand nemen van de hectische periode in ons land. Want in de VS is hij een onbekende. Nou ja, in Vegas liepen toch nog aardig wat landgenoten rond. En die wilden vaak met de hoogblonde politicus op de foto. „Leuk was dat", zegt de PVV-leider met een lach. „Ik kreeg veel positieve reacties. Ook van de lokale sheriff trouwens. Op dat politiebureau bleken ze vlak voor mijn komst Fitna te hebben bekeken. Ze vonden het een steengoede film. Zeiden: you should run for president here!"

In Nederland lijkt Fitna als een nachtkaars te zijn uitgegaan.
„Wat bedoelt u met een nachtkaars? Als het gaat om grote commotie, dan is de commotie achteraf niet te vergelijken met die vooraf. Dat klopt. Maar de film was ook niet bedoeld om ophef te veroorzaken. De film was bedoeld om een statement te maken over de gevaren van de islam en de islamisering. Het is teleurstellend om te moeten constateren dat de film nauwelijks tot discussie heeft geleid. Toch ben ik nog steeds ontzettend blij dat ik die film heb gemaakt. Het heeft zijn doel gediend."

Welk doel is dat?
„Om de ogen te openen voor de gevaren van de islam."
Dat lijkt niet erg gelukt. Er was ontzettend veel kritiek in de aanloop naar de film, het Kamerdebat was vuurwerk, maar nu is het stil. De film heeft niet geleid tot een nieuw hoofdstuk in het integratiedebat. Wij horen vanuit de politiek helemaal niets meer over het gevaar van een groep moslims die niet integreert.
„Ik denk dat u onderscheid moet maken tussen de politieke elite en veel mensen in het land. Op straat leeft dit wel. Maar op het hoogste niveau wordt het gedempt, wordt het afgedaan."

Verzwegen?
„Nou, de dames en heren politici denken: gelukkig, dit hebben we gehad. Maar zestig procent van de Nederlanders vindt de islam een bedreiging. En de burgers vinden het immigratiebeleid de grootste fout van de overheid sinds de Tweede Wereldoorlog. Dat speelt. Dat proef je. De geïnstitutionaliseerde organen willen me niet te veel aandacht geven. Ze schieten in de oude reflex, het is een thema waar ze niet mee kunnen omgaan. Daarom proberen ze het onder het tapijt te vegen. Dat is de grootste fout die ze kunnen maken."

Dus toch die nachtkaars…
„Ik zie dat niet zo. Ik zie wel dat de film vooraf met een verkeerd beeld heel groot is gemaakt. Alsof de halve wereld zou vergaan. Als dat uw referentiekader is, dan is het een teleurstelling. Ik wist altijd dat het een fatsoenlijke film zou worden, die hopelijk de ogen van mensen heeft geopend."

We zijn nu een aantal weken verder. Is er iets aan de film waarvan u nu zegt dat u dat toch anders had moeten doen?
„Nee, ik ben heel tevreden met de boodschap. Denk ook niet dat ik veel keuzes had wat betreft het uitzenden. Ik was als een kind zo blij dat ik bij de internetsite Liveleak terechtkon. Natuurlijk had ik wel de beelden van bijvoorbeeld die rapper anders gedaan, want dat gaf juridisch gedoe. Maar verder zou ik het weer zo doen."

Geldt dat ook voor het einde van de film? Denkt u niet: als ik in plaats van dat telefoonboek toch de Koran had verscheurd, dan was er veel meer commotie geweest?
„U gaat ervan uit dat ik uit was op ophef. Ik wil discussie. Het einde gaf daartoe een prachtige aanzet."

Was er sprake van zelfcensuur?
„Nee, absoluut niet."

Fitna heeft electoraal niet veel opgeleverd. De PVV heeft er geen vijftien zetels bij gekregen.
„Dat is ook niet zo vreemd. Het doel was niet dat de film per se tot electorale winst moest leiden. Ik wist dat het persoonlijk en politiek tot een hoop ellende zou leiden. Maar ik heb een missie! Ik vond dat ik dit moest doen."

Maar u bent politicus. Zetelwinst vergroot uw politieke macht, uw invloed.
„Natuurlijk, als het tot meer zetels had geleid was het mooi meegenomen. We zijn in die week van de verschijning van de film heeft ook met vier zetels gestegen. Een week later, toen mevrouw Verdonk met haar te beweging kwam, zijn we weer gezakt. Maar bij de kijk. Ik stond eind 2004 in de peilingen op 26 zetels, een jaar later stond ik op nul Pen' zetels. Dus ik heb dat ook allemaal meegemaakt. De opgaaf voor mevrouw Verdonk is om dat zetelaantal vast te houden."

Wat denkt u?
„Het zal een heel moeilijke kluif voor haar worden."

Wat zijn nu de grote verschillen tussen ToN en de PVV?

„Wij hebben een mening waarvoor we steun zoeken en niet andersom. De PVV staat ergens voor. We gaan niet onze mening veranderen als veel mensen dat plots doen. Een politicus moet leiden. Wij zijn als geen ander vlijmscherp op alles wat te maken heeft met immigratie, islam en integratie. En wij komen op voor de gewone man, niet ToN. De PVV heeft bijvoorbeeld tegen een eigen bijdrage in de zorg gestemd en tegen de salarisverhoging van ministers – mevrouw Verdonk was ervóór. En dan de belastingen. Wij zijn niet zozeer voor het verlagen van het toptarief, zoals mevrouw Verdonk. Ik denk dat de verschillen tussen ToN en de VVD kleiner zijn dan met ons."

U bent ex-VVD, Rita Verdonk is ex-VVD, Mark Rutte is VVD. Samen zijn jullie het grootste machtsblok in politiek Nederland. Waarom geen rechtse vuist gemaakt tegen dit linkse kabinet?
„Wie weet dat na de verkiezingen een coalitie van deze drie mogelijk zal zijn. Het zou voor het land heel goed zijn als er een VVD/ToN/PVVkabinet kwam. Maar je hoeft niet te fuseren om een vuist te maken. We hebben allemaal iets unieks, al is de VVD nu een partij in verval. Er heerst paniek, er is een gebrek aan leiderschap. Ik heb wel, toen mevrouw Verdonk wegging bij de VVD, een paar keer gezegd: laten we een poging doen om samen te werken. Dat heeft zij afgewezen. Vier keer. Dan houdt het op."

Is de PVV zich niet aan het blindstaren op de islam? De politiek gaat toch over veel meer dan dat?
„Islam is en blijft het belangrijkste punt. Maar we zijn geen éénthemapartij. Dus u heeft een punt dat we andere thema's meer voor het voetlicht moeten brengen. Soms lukt het, zoals Hero Brinkman met de Antillen. Maar we moeten het meer doen. We hebben het in het verleden wel geprobeerd. Maar Wilders en zorg was minder sexy dan als ik iets zei over moskeeën."

Wat wordt dan het belangrijkste punt, anders dan islam?
„Dat wordt het verlagen van de belastingen in de eerste, tweede en derde schijf. Wij willen dat financieren door te bezuinigen op onzinnige subsidies voor Europa, ontwikkelingshulp en cultuur – die gekke balletgemeenschappen en orkesten en zo. Allemaal hobby's waarvan mensen alleen maar last hebben in plaats van plezier. Mensen kunnen ook best zelf bepalen of ze geld willen geven aan arme landen of liever een nieuwe fiets kopen. Dat hoeft de overheid niet te bepalen. Wij hebben in totaal zo'n 16 miljard bij elkaar weten te sprokkelen. Dat willen we teruggeven aan de burgers. De mensen zijn het helemaal zat. Alles wordt duurder, door de vliegtaks, de verpakkingstaks, de btwverhoging. Dit kabinet doet ook helemaal niets, het verkeert in een constante crisis en wordt alleen maar bij elkaar gehouden uit angst voor de peilingen. Ik wil als een oppositieleider proberen daar meer tegen in verweer te komen."

Heeft de politiek wat dat betreft geleerd van de opkomst van Pim Fortuyn, die zes jaar geleden werd vermoord?
„Nee, helemaal niets. Je ziet het aan het CDA, dat is een echte machts'Bezuinig partij. Zij zitten bijna altijd in de regering omdat op Europaze met iedereen compromissen kunnen sluiten. subsidies, Macht is voor hen belangrijker dan het welontwikkelingszijn van de mensen. Die cultuur zorgt ervoor dat hulp, mensen horendol worden. De burger wil graag gek ballet dat iemand naar hem luistert. Daarom ben ik en orkesten' ook groot voorstander van de directe democratie. Dat kan het machtsspel doorbreken."

Dus dan gaat u de burger voorleggen: de Koran moet verboden worden?
„Dat zou een mooi voorbeeld zijn."

En als de burger dat niet wil, slikt u uw standpunt in.
„Nee, maar ik leg me er wel bij neer. Dat is democratie."

Moeten we niet gewoon blij zijn dat onze democratie functioneert? Kijk naar onze zuiderburen, dat land lijkt haast onbestuurbaar door alle politieke problemen.
„België heeft maanden in een crisis gezeten. Nu is er een kabinet en zitten ze alweer in een crisis. Het is een puinhoop. Wat dat betreft zou ik er heel erg voor zijn om te bekijken of Vlaanderen en Nederland niet samen kunnen gaan."

U wilt een nieuwe unie?
„Het zou economisch goed zijn. Nederland krijgt er de haven Antwerpen bij, een luchthaven, we hebben cultureel veel met elkaar gemeen, het zou goed zijn voor de werkgelegenheid, het zou ruimte geven, hun schoolsysteem is goed, de belastingen zijn lager. Dus, laat premier Balkenende eens met zijn Vlaamse collega gaan praten om te kijken of er een nieuwe unie kan ontstaan. Het moet wel vrijwillig zijn, het is niet de bedoeling dat we een of ander korps naar het zuiden sturen. Ik weet zeker dat er nu ook veel Belgen voor zullen zijn."

Dat is toch dromerij?
„Nee. Het momentum is er. De Vlamingen en Walen vliegen elkaar in toenemende mate in de haren. Ze zijn elkaar meer dan zat. Wij hebben meer gemeen met de Vlamingen dan de Vlamingen met de Walen. Dus het zou zeer logisch zijn als we Vlaanderen en Nederland bij elkaar zouden voegen. Dat leggen we dan in referenda aan beide volken voor. Ik hoop dat Balkenende dat serieus wil onderzoeken. De premier moet zelfs van goeden huize komen om deze handschoen niet op te pakken."

Valt er voor de PVV dan ook wat te winnen, bijvoorbeeld door samenwerking met het Vlaams Belang?
„Vlaams Belang? Ik heb geen contacten met het Vlaams Belang. Helemaal niet met buitenlandse partijen. Dat moeten we nu trouwens wel gaan opzetten, in het kader van de Europese verkiezingen van volgend jaar. In januari 2009 moet de kieslijst worden ingeleverd. Het is voor ons interessant mee te doen omdat Verdonk niet van de partij is. We zijn ons aan het oriënteren in welke Europese fractie we dan willen. Dat valt niet mee."

Is de extreem rechtse fractie ITS niet wat?
„We hebben niets te zoeken bij de Mussolini's en Le Pen en zo. Die gaan voor mij nog tien stappen te ver. Daar krijg je echt kippenvel bij."

Wat moet de PVV überhaupt in Europa? U bent toch voor het opheffen van het Europees Parlement?
„Klopt. Wij willen dat nu van binnenuit bewerkstelligen."

Uw Fitna-tour door het land zou aanstaande vrijdag in Waddinxveen beginnen, maar u heeft de bijeenkomst afgeblazen. Waarom?
„Omdat we veel aanmeldingen hebben, maar niet uit de hoek waarmee we willen discussiëren. De drie moskeebesturen en imams uit Gouda die we hadden uitgenodigd, hebben nee gezegd. De wethouder van de PvdA in Gouda heeft ook afgezegd. Ik had voor het reces nog een brief gestuurd naar drie radicale imams uit Amsterdam, Den Haag en Tilburg – die willen ook niet komen. Dus dat gaat allemaal niet door. We hebben wel 175 aanmeldingen gehad van mensen uit de regio. Daartussen zit een handjevol moslims. Maar op het podium noch in de zaal zitten mensen voor wie het was bedoeld."

U had toch een handjevol moslims?
„Nuh, uiteindelijk zal je zien dat de helft komt, de helft niet. Dus dat wordt geen debat. Dan krijg je alleen maar PVV-achtige geluiden. Daar hebben wij niks bij te winnen."

Misschien wilden moslims u niet weer een podium geven.
„Dan moeten ze niet eerst zeggen: wij willen een debat. Er is heel breed geroepen dat zij dat willen. Nu haken ze af. Dat is gewoon laf."

Bron: Telegraaf, 12 mei 2008