Plenair debat over de Toekomst van de Euro

We praten vandaag over de toekomst van de euro. Heeft de euro nog wel een toekomst? We hebben daarover een rondetafelgesprek gehad, en ik raad deze minister aan om dat een keer terug te lezen of terug te luisteren. Dat was namelijk een heel interessant rondetafelgesprek met economen en ex-ministers van Financiën. En de zorgen waren en zijn groot. Om niet te zeggen: men was somber. Men was unaniem somber.
Somber over de houdbaarheid van de euro.
Somber over de enorme schuldenberg, met name in Zuid-Europa.
Somber over de begrotingsregels waar niemand zich aan houdt.
Somber over de hervormingen die uitblijven.
Somber dat lidstaten steeds verder uit elkaar groeien, terwijl men dacht dat ze economisch juist naar elkaar toe zouden groeien.
Somber over het monetaire beleid van de ECB en de ongebreidelde schuld opkoopprogramma's.

Laat ik een paar kopstukken langslopen. Zo was er de VVD'er Hans Hoogervorst, oud-minister van Financiën. Die noemde de euro "onhoudbaar". De schuldenberg van landen als Italië leidt onherroepelijk tot een financiële crisis.
Hij vroeg zich hardop af: "Als Nederland nu voor de keuze zou staan om de euro in te stappen, zouden we dat nooit doen, met zo veel schulden. We zouden wel gek zijn." Zegt de minister hem dat na? Zou de minister, met de kennis van nu en de schulden van nu, überhaupt in de euro gestapt zijn?

Dan Lex Hoogduin, toch ook niet de eerste de beste. Hij karakteriseerde de euro als een patiënt in coma die in leven wordt gehouden door de ECB. Hij vergeleek de eurozone met een Latijnse muntunie met een hoge inflatie en een lage rente. In zo'n unie loopt ons pensioenstelsel, van 1.500 miljard, een reëel gevaar. Hij rekende ons voor dat in de euro blijven ons uiteindelijk 25 miljard gaat kosten. Dat is nog een voorzichtige schatting. En bij het delen van schulden, wat er ook onherroepelijk aan komt, komt daar nog eens 10 miljard bij. Dus in de euro blijven, gaat ons 35 miljard per jaar kosten.

Alle experts waren het erover eens dat de afspraken die bij de introductie van de euro zijn gemaakt, met voeten zijn getreden. De begrotingsregels werden genegeerd, hervormingen bleven uit, monetaire financiering werd omzeild en tegen alle regels in werd het ene na het andere fonds opgericht om landen financieel te stutten. Elke crisis, of het nu de financiële crisis, de eurocrisis, de coronacrisis, de Oekraïnecrisis of de klimaatcrisis is, élke crisis wordt inmiddels aangegrepen als excuus om miljarden euro's over te dragen. Ook Europese schulden zijn inmiddels geen taboe meer. Het coronaherstelfonds van 800 miljard is nog niet uitgekeerd of er wordt alweer gesproken over een volgend fonds, een soevereiniteitsfonds van honderden miljarden. Zo worden we stapje voor stapje steeds verder in een transferunie, in een schuldenunie gerommeld, met alle eurobonds, eurobegrotingen en miljardenfondsen van dien.

Tot slot heb ik nog wat vragen aan deze minister. Heeft zij überhaupt een plan B? En wanneer is het genoeg voor deze minister? Waar trekt zij de grens: tot hier en niet verder? Hoeveel geld, belastinggeld, wil zij nog richting Brussel en Zuid-Europa overmaken? Voor hoeveel wil zij nog garant staan? En is zij het eens met Hans Hoogervorst en anderen dat Nederland op z'n minst de mogelijkheid moet hebben om uit de euro te stappen? Want dat is nu niet geregeld. Daarom tot slot: kan de minister de Kamer toezeggen dat ze de eerstvolgende gelegenheid aangrijpt om de opt-out om uit de euro te stappen af te dwingen, net als Denemarken en Zweden? Op die manier kunnen we uit de euro stappen en kunnen we dat via een opt-out afdwingen.