Skip to main content

Miljoenennota 2009: Bestedingsdrang kabinet onstuitbaar! + inbreng 2e termijn en moties

Algemene Financiële Beschouwingen d.d. 1 oktober 2008
Spreektekst: Teun van Dijck (PVV)

Kredietcrisis & Fortis
Voorzitter, de winter komt eraan. Het zal een koude gure winter worden, waarop we ons nu moeten voorbereiden. Het is erop of eronder.

Nu de kredietcrisis uit de VS ook is overgewaaid naar Europa, zal de hele economie en de samenleving dit gaan voelen.

Doordat banken elkaar niet meer vertrouwen, schiet de rente omhoog, waardoor lenen een flink stuk duurder zal worden. Dit betekent minder investeringen in het bedrijfsleven maar ook minder huizen die verkocht zullen worden. Het leven wordt dus duurder en dat is weer olie op het vuur voor de toch al stijgende inflatie. Als gevolg van deze teruglopende economie zal ook de werkeloosheid weer oplopen. Mensen worden zenuwachtig en overwegen hun spaarcenten in een oude sok te gaan bewaren.
Het consumentenvertrouwen en producentenvertrouwen (aug. 4,9 -> sept. -0,5%, grootste daling ooit) is dan ook nog nooit zo laag geweest. Ook banken zijn huiverig om geld uit te lenen, waardoor investeringen stilvallen en de rente automatisch stijgt. De economie zit op slot !
Er wordt zelfs gesproken over een onontkoombare recessie (vgl met 1929).

De vraag die vandaag voorligt aan de politiek. Hoe kunnen we het tij keren. Hoe kunnen we het vertrouwen van consument, onderneming en banken herwinnen. Hoe kunnen we de koopkracht van mensen garanderen, de economie stimuleren en voorkomen dat de prijzen de pan uit rijzen (inflatie).

Allereerst wil ik stil staan bij het begin van deze crisis. Hoe heeft het ooit zover kunnen komen?
Jarenlang was in Amerika de sky the limit. Men leefde op de pof en men leefde er goed van. Aangewakkerd door een lage rente (die veel te lang veel te laag is gehouden door de FED) en een alsmaar stijgende huizenprijs werden mensen verleid door snelle verkopers (perverse prikkels) tot het nemen van hoge hypotheken. De zogenaamde NINJA – hypotheek (NO income, NO job and Asset) was geboren. Iedereen had er vertrouwen in dat de huizenprijzen toch wel zouden doorstijgen en dus was een onderpand  (collateral) gegarandeerd.
Deze NINJA hypotheken werden keurig gebundeld, verpakt en voorzien van een mooie strik door de Credit Rating Agencies. Vervolgens werden ze doorverkocht aan iedereen die ze maar wilde hebben; dus ook aan Nederlandse financiële instellingen, die dachten goud in handen te hebben. Totdat mensen door de rentestijging niet meer aan hun betalingsverplichting konden voldoen en de sleutel van hun huis bij de bank inleverden. De huizenmarkt klapte en de de kredietcrisis was geboren.

Nu resten mij nog een aantal vragen aan deze minister:
- Hoe kan het dat de Credit Rating Agencies deze aandelenpakketten verkeerd hebben
- gewaardeerd en wie controleert deze Agencies?
- Waar was de toezichthouder in Amerika?
- In hoeverre kan Amerika wanbeleid worden verweten en kunnen we hen hiervoor
aansprakelijk stellen.
- Waar was onze toezichthouder (DNB) toen onze financiële instellingen deze slechte
hypotheekproducten kochten.
- Kunnen Nederlandse financiële instellingen die slechte producten ook inleveren bij het
zg. Paulson fund?

We betalen nu met zijn allen de rekening voor het onverantwoordelijke gedrag van de Amerikaanse banken en het gebrekkige toezicht. Ze hebben ons knollen voor citroenen verkocht. Hiervoor zijn zij aansprakelijk, maar niemand durft dat te zeggen!

Het ergste is nog dat de rekening wordt neergelegd bij de gewone burgers die hun huis, hun spaarcenten en hun pensioen dreigen kwijt te raken. Het zijn niet de grote instituties als de banken, Wall Street, de Credit Rating Agencies en de FED die worden gepakt. En het ergste is dat deze banken, de veroorzakers van de kredietcrisis, nu moeten worden geholpen door de overheid om erger te voorkomen. Dit helpen gebeurt met de belastingcenten van de gewone burgers! Ze worden dus eigenlijk dubbel gepakt!

Tot vorige week heeft dit kabinet ons doen geloven dat Nederland er goed voor staat en dat het hier niet zo’n vaart zal lopen. Dat maakt ons “weerbaar tegen risico’s zoals de kredietcrisis, Nederland kan een stootje hebben”,  aldus minister Bos. Nou dat hebben we gezien de afgelopen dagen. Hij had het de woorden nog niet uitgesproken of hij kon afgelopen zondag zijn portemonnee trekken om te voorkomen dat een bank als Fortis om zou vallen.

De PVV vraagt zich af hoe serieus dit kabinet de risico’s inschat die op ons af komen.
Als we alleen maar naar de landen om ons heen kijken, zien we toch beangstigende taferelen: Northern Rock (VK),  IKB (Duitsland), Dexia (Belgie), Bradford & Bingley (VK), Hypo Real Estate (Duitsland). Allemaal banken die door de overheid overeind moesten worden gehouden. Ierland en België gaven zelfs een spaargeldgarantie van 100% af om te voorkomen dat iedereen naar de pinautomaat rent.

Hoe lang duurt het nog voordat Nederland keihard wordt geraakt. En wat betekent dit voor onze economie, onze pensioenen, onze koopkracht en onze welvaart. Minister Bos blijft optimistisch en alert, maar geeft slechts garanties tot aan de voordeur.
Maar heeft hij een plan? Of laat hij het gewoon op zich af komen?
Heeft hij inzicht in de risico’s die we als samenleving lopen?

De PVV wil dat de minister een team van experts instelt, die de Nederlandse banken en pensioenfondsen doorlichten en analyseren hoe we ervoor staan, zodat we voorbereid zijn op eventuele grote afschrijvingen. We hebben nu onvoldoende inzicht in de risico’s. Kan de minister dit initiëren!

Subprime Nederland
De minister zegt dat subprime hypotheken in Nederland niet voorkomen. Maar een feit is dat er volgend jaar 60.000 gezinnen met een 6-jaars hypotheek worden geconfronteerd met een probleem. Oorzaak de stijgende rente (van 3,6 -> 7,2%) en een onverantwoord ruim hypotheekverstrekkingbeleid door banken (tot soms 9x inkomen). Ook hier in Nederland zijn en worden mensen verleid om meer te lenen dan goed voor hen is onder het toeziend oog van de toezichthouder. Hoe is dit mogelijk? Hoe gaat de minister gedwongen verkopen voorkomen?

Fortis
Fortis heeft zich duidelijk verslikt in de overname van ABN Amro. Wat ooit begon als een prestige project van de Belgen om haar grote Nederlandse rivaal op te slokken, eindigt in een nachtmerrie. Fortis moest worden gered van de ondergang door regeringen van de drie thuismarkten onder de voorwaarde dat Lippens vertrekt en ABN Amro wordt doorverkocht.
We waren er al niet zo blij mee dat ABN Amro werd verkocht en opgeknipt en nu moeten we de opkoper nog helpen ook, zodat hij onze bank rustig weer kan doorverkopen.
De PVV maakt zich grote zorgen over het feit dat ABN Amro weer in de etalage staat, voor iedereen te koop. Hoe kan worden voorkomen dat ABN Amro in verkeerde handen valt zoals een of ander Chinees, Russisch of Arabisch Staatsfonds?

Vragen:
• Moet bij een doorverkoop weer een Verklaring van geen bezwaar (vvgb) worden
afgegeven door DNB en de minister van Financien?
• De minister stelt in zijn brief het verkoopproces nauw in de gaten te houden. Wat
betekent dit? Kan hij een verkoop tegenhouden?
• Klopt het dat de balans van Fortis bij de overname meer risico’s bleek te bevatten dan
bekend was. Is Fortis nalatig geweest in de informatie-verstrekking richting DNB?
• Wat betekent het voor de consument als ABN Amro in buitenlandse handen komt? In
hoeverre zijn hun spaartegoeden dan nog gegarandeerd? Wat houdt de deposito garantieregeling precies in?
• Klopt het dat er nu reeds sprake is van een vertrekbonus van €5 miljoen voor ex-topman
Herman Verwilst. Hoe kan de minister voorkomen dat deze Fortis bestuurders er met
dikke vertrekbonussen vandoor gaan.
• De participatie is een tijdelijke maatregel. Wanneer (op welk moment) worden de
aandelen weer afgestoten (bij welke koers en/of termijn)?

Begroting 2009
Vz, en dan over de begroting 2009 van dit kabinet. Als je de begroting bekijkt zou je niet zeggen dat het stormt en hagelt in de (financiële) wereld om ons heen. Alles lijkt rozengeur en maneschijn en er is nog geen begin van maatregelen om de crisis het hoofd te bieden te bekennen.

Het kabinet gaat gewoon door met potverteren alsof er niets aan de hand is. In 2009 stijgen de collectieve lasten door naar 222 mld, maar liefst 16 mld (7%) meer dan dit jaar.
De minister roept de sociale partners op om de lonen te matigen maar geeft zichzelf een verhoging van 2 x de inflatie op de begroting. Ook tovert het kabinet een lastenverlichting voor burgers van 2,5 mld uit de hoge hoed.
In totaal geeft dit kabinet dus 18,5 miljard meer uit dan dit jaar. Maar voorzitter, en dat is nog het ergste, zonder deugdelijke dekking. Men geeft explosief meer uit, maar levert nergens in! Heel Nederland moet de tering naar de nering zetten, behalve Wouter Bos.
Dit kabinet neemt een hypotheek op de toekomst en schuift problemen en lastenverzwaring voor zich uit. Een volgend kabinet mag het oplossen. Na ons de zondvloed!
Wat ook zeer kwalijk is dat het kabinet incidentele meevallers (dividend schiphol, EU-restitutie, rentemeevallers) gebruikt als structurele dekking voor deze gatenkaas.
Voorzitter, mijn fractievoorzitter zei het al: dit is een FLUT begroting.

Het kabinet rekent zichzelf ook nog eens rijk. Door uit te gaan van een economische groei van 2%, terwijl deze met een beetje geluk 1,25% bedraagt in 2009. Door uit gaan van een olieprijs van $ 125 (thans $ 100) en een eurokoers van $ 1,57 (thans $ 1,43), zodat de aardgasbaten lekker hoog uitkomen. Maar hoe realistisch zijn deze voorspellingen nog, met de kennis van vandaag.

Kabinet stelt de zaken rooskleuriger voor dan dat ze feitelijk zijn. Niemand is gebaat bij deze schijnwerkelijk. De begroting stinkt, en niet alleen naar aardgas! Zonder aardgas zouden we een begrotingstekort hebben (-½ % BBP) en zonder rentebaten en incidentele meevallers een begrotingstekort van -/- 2,1% BBP ! Wie houdt hier wie voor de gek!

De burgers schreeuwen om minder inflatie, minder belastingen, minder accijnzen, minder regeldruk, minder files, minder immigranten en asielzoekers, minder energiekosten. Maar ze krijgen van alles MEER voorgeschoteld. Wie vertegenwoordigt dit kabinet eigenlijk!

Ook in 2009 gaat er weer extra geld naar allerlei onzinnige zaken waar niemand op zit te wachten. Extra geld voor inburgeringscursussen (90 mln), voor asielzoekers (112 mln), voor de Vogelaarwijken (115 mln), voor opvoedingsondersteuning (100 mln), voor schuldsanering Nederlandse Antillen (140 mln), voor Kunst (€ 14,2 mln van totaal € 530 mln), voor ontwikkelingshulp (10 mln) en voor innovatiesubsidies (500 mln).
Pure verspilling van belastinggeld, daar is heel Nederland het over eens.

De PVV wil deze ongebreidelde bestedingsdrang van dit kabinet keren, door geld terug te geven aan de burgers. Het is tenslotte hun geld. In onze tegenbegroting kwamen we al vrij snel op een ombuiging van € 4 mld door veel deze overbodige uitgaven te schrappen. Dit geld geven we terug aan de burger door een aanzienlijke belastingverlaging van 4% in de 2e schijf en een betere zorg. Dus iedereen vanaf het wettelijk minimum loon gaat er bij ons op vooruit. De politieman, de leraar en de verpleegster gaan er € 750,00 per jaar op vooruit.

Ook de hoge olieprijs en accijnzen doen pijn in de portemonnee van elk huishouden. We zijn in 1 jaar tijd € 144,00 meer gaan betalen voor gas & electra (per huishouden), maar ook aan de pomp zijn we dit jaar € 215,00 meer kwijt. De enige die profiteert van de hoge olieprijs is de overheid (en olieproducenten). De PVV wil daarom de burgers mee laten profiteren door hen te compenseren voor de hoge brandstofprijs door de accijnzen te verlagen (benzine € 0,086 en diesel € 0,043).

Door deze maatregel gaat iemand met een modaal inkomen er 3% in koopkracht op vooruit (kabinet ¾%) en een oudere met een klein aanvullend pensioen 1,5% (kabinet: 0%). Dat is goed voor het vertrouwen, de koopkracht van mensen en dus voor de economie.

Zoethoudertjes
De  coalitiepartijen moeten het doen met zoethoudertjes. Bij de voorjaarsnota kregen ze € 150 miljoen te besteden aan leuke dingetjes zoals het opknappen van kerken (CDA), prostituees demotiveren (CU) en armoede bestrijden (PvdA). Dit jaar krijgen ze weer een zoethoudertje van € 140 mln om te verdelen, dit keer aan infrastructuur (CDA), conciërges, cultuur (PvdA), reiskosten voor MBO-ers (CU).
En oh, wat hebben ze weer binnengehaald; een kinderhand is snel gevuld!

Dit kabinet houdt niet alleen heel Nederland voor de gek, maar ook haar eigen coalitiepartners. Maar zolang de coalitiepartijen de gelederen gesloten houden, uit angst voor de verkiezingen, zullen we de rit moeten uitzingen. Ik houd mijn hart vast!

Klik hier om het bericht op de website van het Algemeen Dagblad te lezen.

Algemene Financiële Beschouwingen – 2e termijn –

Allereerst moeten mij twee dingen van het hart die mijns inziens vanochtend te weinig aan bod zijn gekomen. Ik doel op het idee van de heer Balkenende voor een noodfonds dat in hij in Europa bij Sarkozy heeft gelanceerd.

Het kwam voor mij als een verrassing en ik vind het eerlijk gezegd geen stijl om dat zomaar de wereld in te slingeren, terwijl wij daar niets van weten. Ik vind het ook een slecht idee. Zoals ik vanmorgen in de interruptie al aangaf, zien wij dit als een blanco cheque voor banken om juist meer risico’s te nemen. Ik roep de bewindpersonen op om het eerst even aan de Kamer voor te leggen voordat zoiets de wereld ingaat.
In hetzelfde stuk lees ik dat de Fransen, de Duitsers, de Italianen en de Engelsen zaterdag en petit comité bijeenkomen om te overleggen over de kredietcrisis. Ik vind dat onze bewindspersonen zich veel harder moeten opstellen en moeten zeggen: jongens, het zijn niet de grote landen in Europa die even in een onderonsje de agenda bepalen, maar wij zijn daarbij wel degelijk van belang. Het is al eerder voorgekomen en toen hebben wij het ook laten gaan. Dit vind ik ook geen stijl.

Het kabinet heeft geen plannen en geen antwoord op de Kredietcrisis. Volgens de Partij voor de Vrijheid, is het enige antwoord om de inflatie af te wentelen en de economische groei te stimuleren om de koopkracht van de burgers te vergroten. Het kabinet doet iets in de orde van grootte van tussen de 0 en 1%. Dat zijn pepernoten voor de gemiddelde burger. Wij willen middels belastingverlaging echt iets doen aan de koopkracht van burgers. In onze tegenbegroting hebben wij laten zien dat dit makkelijk kan. Met de minste moeite hadden wij zo € 4 mld. uit overtollige overheidsuitgaven gesneden. Er zit nog veel meer in, maar daar konden we niet in snijden in 2009 vanwege allerlei juridische verplichtingen. Daarom roep ik het kabinet op om een kritisch te kijken wat voor overtollig vet er in zijn eigen huishoudboekje zit en om dat zo snel mogelijk terug te geven aan de burgers, die de koopkracht hard kunnen gebruiken.

Het kabinet heeft geen oplossing voor de echte problemen, zoals het fileprobleem. Daarover spreekt heel Nederland, maar het kabinet komt met 50 km asfalt. Heel Nederland heeft het over de veiligheid en het kabinet komt met 125 wijkagenten. Wij zien de vergrijzing als een tsunami op ons afkomen en het kabinet komt met een Bosbelasting.
Illegalen: een groot probleem voor Nederland, het kabinet komt met een generaal pardon. Allochtonen: ook een groot probleem in Nederland, het kabinet komt met heel dure inburgeringcursussen. Dat zijn de echte problemen, daar strijden wij voor. Het kabinet danst er omheen.

Tenslotte heb ik nog enkele moties:

Motie van het lid van Dijck (PVV)

De Kamer,
gehoord de beraadslaging,

constaterende dat het kabinet voornemens is in 2009 500.000 extra verkeersboetes uit te delen en daarmee de staatskas met 40 miljoen euro extra te spekken;

constaterende dat de politie kamt met een onderbezetting om hun taken goed te kunnen uitoefenen en de veiligheid van burgers te kunnen waarborgen;

overwegende dat een reductie van het aantal uit te schrijven verkeersboetes juist leidt tot meer politiecapaciteit op straat;

verzoekt de regering te bewerkstelligen dat deze vrijgespeelde capaciteit wordt ingezet voor de aanpak van straatterrorisme en voor het opsporen van illegalen ter handhaving van de vreemdelingenwet,

en gaat over tot de orde van de dag.

Van Dijck
Brinkman

Motie van het lid van Dijck (PVV)

De Kamer,

gehoord de beraadslaging,

constaterende dat het gemeentefonds in 2009 met € 1,5 miljard toeneemt als gevolg van het gehanteerde trap op trap af principe, waarbij de uitgaven van de decentrale overheden gelijke tred houden met de rijksuitgaven;

overwegende dat de uitgaven van decentrale overheden los moeten en kunnen worden gezien van de uitgaven van de rijksoverheid;

verzoekt de regering om te komen tot voorstellen om deze voedingssystematiek te herzien en deze aan de kamer voor te leggen voor het einde van dit jaar,

en gaat over tot de orde van de dag.

Van Dijck.

Motie van het lid van Dijck (PVV)

De Kamer,

gehoord de beraadslaging,

constaterende dat er een grote kans bestaat dat ook Nederland hard geraakt gaat worden door de kredietcrisis;

overwegende dat er onvoldoende zicht bestaat omtrent de besmetting van ons financieel systeem door ondeugdelijke hypotheekproducten;

verzoekt de regering een team van experts te installeren, die een onderzoek verrichten naar de mate waarin ons financieel systeem besmet is geraakt door dergelijke producten, teneinde zicht te krijgen op de risico’s waaraan de financiële sector bloot staat,

en gaat over tot de orde van de dag.

Van Dijck

Motie van het lid van Dijck (PVV)

De Kamer,

gehoord de beraadslaging,

constaterende dat de gasbaten naar verwachting in 2009 oplopen tot 14,1 miljard als gevolg van de hoge olieprijzen;

overwegende dat de bevolking veel te lijden heeft onder de hoge olieprijs aan de pomp;

verzoekt de regering om € 1 miljard van deze gasbaten aan te wenden om de accijnzen op brandstof te verlagen,

en gaat over tot de orde van de dag.

Van Dijck
Madlener